Grupa Trzymająca Władzę
Jest nas wielu(-_(- _-)_-)nas nie pokonacie
Napisz odpowiedź
Forum Grupa Trzymająca Władzę Strona Główna
»
Archiwum
» Napisz odpowiedź
Napisz odpowiedź
Użytkownik:
Temat:
Treść wiadomości:
Emotikony
Więcej Ikon
Kolor:
Domyślny
Ciemnoczerwony
Czerwony
Pomarańćzowy
Brązowy
Żółty
Zielony
Oliwkowy
Błękitny
Niebieski
Ciemnoniebieski
Purpurowy
Fioletowy
Biały
Czarny
Rozmiar:
Minimalny
Mały
Normalny
Duży
Ogromny
Zamknij Tagi
Opcje:
HTML:
TAK
BBCode
:
TAK
Uśmieszki:
TAK
Wyłącz HTML w tym poście
Wyłącz BBCode w tym poście
Wyłącz Uśmieszki w tym poście
$1
Kod potwierdzający:
$3
Przegląd tematu
Autor
Wiadomość
iwonalis663@interia.eu
Wysłany: Śro 12:42, 15 Lut 2012 Temat postu: wiadomości z pedagogiki specjalnej
Podoba mi się ten pomysł z wrzucaniem notatek, dlatego dokładam trochę swoich.
Metody rehabilitacji dzieci z uszkodzeniem mózgu
Jest dużo metod rehabilitacji dzieci z porażeniem mózgowym . Osobiście wolę określenie - dzieci z uszkodzeniem , skaleczeniem mózgu. Myślę, że to dobrze, ponieważ każdy może wybrać dla swojego dziecka właściwą formę usprawniania swojego dziecka.
Poniżej zamieszczam opisy najbardziej znanych metod rehabilitacji.
Metoda Glenna Domana.
Metoda ta jest kontynuacją metody Faya. Powstała w wyniku działalności fizjoterapeuty Glenna Domana. W 1976 roku założył on Instytut Faya w Filadelfii (tzw. Instytut Budowania Ludzkich Możliwości).
W metodzie tej wychodzi się z założenia, iż na drodze rozwoju zdrowego dziecka pojawia się sześć najważniejszych obszarów, służących do pełnego funkcjonowania istoty ludzkiej. Są nimi: wzrok, słuch, dotyk, ruch, mowa oraz sprawność rąk.
W metodzie Domana przyjmuje się wczesne usprawnianie dzieci. Ma ono doprowadzić do tego, by nieuszkodzona część mózgu, przyjęła zadania jego uszkodzonej części. Na pierwszy plan wysuwa się tu koncepcję inteligencji. Zaznacza się przy tym, że mózg rośnie i wtedy doskonale się rozwija, gdy poza jego indywidualnymi możliwościami maksymalnie zapewnia mu się ze strony otoczenia wszystkie możliwości dla rozwoju ruchu, mowy, zdolności manualnych.
Metoda Domana wyróżnia cztery bloki rozwojowe, w ramach których dokonuje się usprawnienie. Wymienia się zatem:
- Blok rozwoju fizjologicznego, w zakresie którego proponowane jest spożywanie dużej ilości witamin.
- Blok rozwoju intelektualnego zmierzający do ciągłego doskonalenia intelektu, dzięki przekazowi „bitów inteligencji”.
- Blok rozwoju społecznego przygotowujący do życia w społeczeństwie poprzez podanie zasad i norm współżycia społecznego i troskę o rozwój emocjonalny.
- Blok rozwoju fizycznego zakładający osiąganie doskonałości fizycznej za pomocą pełzania, raczkowania, poprawnego chodzenia, ćwiczeń gimnastycznych.
Usprawnianie metodą Domana stanowi zatem bodźcowanie mózgu odpowiednimi sygnałami. Dzięki np.wielosensorycznej stymulacji następuje rozwój poszczególnych zmysłów: dotyku, smaku, wzroku, słuchu.
* K.J.Zabłocki „Mózgowe porażenie dziecięce w teorii i terapii”, Wydawnictwo Akademickie „Żak”, Warszawa 1998, str.56-59
Metoda SI ( sensory integration )
Inną kompleksową metodą rehabilitacyjną jest metoda nazywana SI (z ang. sensory integration), czyli integracja sensoryczna. Została opracowana przez psychologa Jean Ayres, która prowadziła prace badawcze i leczyła osoby ze schorzeniami neurologicznymi w Instytucie Badań Mózgu Uniwersytetu Kalifornijskiego w Los Angeles. Metoda ta polega na integracji czynności zmysłów z właściwą reakcją ruchową. Jest to możliwe dzięki procesom dokonujących się w mózgu każdego człowieka, polegającym na odbieraniu, rozpoznawaniu, przetwarzaniu, odpowiednim interpretowaniu już posiadanych informacji, które mózg czerpie ze zmysłów, a następnie odpowiada właściwą reakcją ruchową. Dzięki wieloletniej praktyce i doświadczeniu J. Ayres opracowała sposoby oraz zasady rehabilitacji przeznaczonej dla dzieci z dysfunkcjami psychoruchowymi. Od roku 1980 stosowany jest test południowokalifornijski (Test-SCSIT), który określa bardzo dokładnie rodzaj zaburzenia ruchu oraz czucia. Na podstawie przeprowadzonych badań i wyników testu opracowuje się dokładne wskazówki terapeutyczne dla każdego dziecka. Rehabilitacja, zależnie od potrzeb, obejmuje stymulację poszczególnych zmysłów np. motoryki dużej, motoryki małej, percepcji, koordynacji wzrokowo-ruchowej itp. Głównymi kierunkami w rehabilitacji są procesy hamowania, eliminowania lub ograniczania drogą stymulacji negatywnych bodźców, które występują przy nadwrażliwości układu zmysłów np. nadpobudliwości ruchowej, trudnościach w koncentracji uwagi, oraz dostarczaniu bardzo silnych, różnorodnych bodźców przy niedostatecznej wrażliwości układu zmysłów np.; zaburzeniach ruchowych, percepcji i koordynacji.
Jean Ayres w swojej metodzie rehabilitacyjnej skupiła uwagę nie tylko na sposobach postępowania z dzieckiem, u którego występują zaburzenia układu nerwowego, ale również na zaburzeniach emocjonalnych, wynikających z nieustannego poczucia niepewności. Uważa, że neurologiczne zaburzenia są dostatecznym upośledzeniem, ale na szczycie tych zaburzeń dziecko zwykle ma dodatkowe upośledzenie, którym jest negatywne samowyobrażenie. Istnieją trzy przyczyny negatywnego samowyobrażenia: to, w jaki sposób funkcjonuje układ nerwowy, poczucie frustracji i niewystarczalności, które pojawia się wtedy gdy dziecko nie potrafi wykonać dobrze czegoś oraz gdy inni ludzie negatywnie reagują na to, co dziecko zrobiło .
Stymulacja dziecka polega na dostarczaniu odpowiednich bodźców poszczególnym zmysłom najczęściej podczas zabawy lub wykonywania określonego zadania. W rehabilitacji biorą udział przede wszystkim rodzice, którzy otrzymują od terapeuty wskazówki i zalecenia dotyczące zasad postępowania z ich dzieckiem. Jednak rodzice bez fachowej pomocy specjalistów i wykorzystania odpowiedniego sprzętu rehabilitacyjnego nie są w stanie samodzielnie pomóc swojemu dziecku. Wraz z nimi współpracują psycholodzy, pedagodzy, logopedzi oraz rehabilitanci. W województwie katowickim tylko jeden Ośrodek Rehabilitacyjno-Wychowawczy (ul. Ułańska 5a w Katowicach) ma prawie całkowicie wyposażoną salę rehabilitacyjną do SI.
Większość ośrodków specjalistycznych województwa dysponuje odpowiednim sprzętem rehabilitacyjnym, umożliwiającym wykorzystywanie tylko elementów terapii SI w rehabilitacji dzieci. Spowodowane jest to brakiem środków finansowych, odpowiednio dużych sal w których można zainstalować specjalistyczny sprzęt, a także niewielką liczbę terapeutów mających odpowiednie kwalifikacje pozwalające pracować tą metodą. Ze względu na zabawowy charakter terapii elementy metody SI chętnie są wykorzystywane przez terapeutów i rodziców w pracy z dziećmi.
napisane przez: Małgorzata Kantyka
Metoda Bobathów
Karel i Berta Bobath są Czechami mieszkającymi w Londynie. W latach czterdziestych zaczęli rozwijać i stosować nową, opracowaną przez siebie metodę rehabilitacyjną o charakterze neurorozwojowym. Swoją koncepcję oparli na wnikliwej obserwacji dorosłych pacjentów oraz dzieci w różnym wieku u których nastąpiły zmiany w prawidłowym funkcjonowaniu ośrodkowego układu nerwowego. Porównując i analizując przebieg prawidłowego rozwoju oraz nieprawidłowego rozwoju psychomotorycznego noworodka, niemowlęcia i dziecka, opracowali studium zachowań rozwojowych, które służy ocenie stopnia dojrzałości OUN i ocenie jego funkcjonowania . Poprzez ocenę stopnia dojrzałości OUN można wcześnie wykryć patologiczne zaburzenia związane z rozwojem ruchu oraz zaprogramować postępowanie rehabilitacyjne. Postępowanie rehabilitacyjne oparte jest na twierdzeniu, że cała działalność ruchowa człowieka jest odruchowa, czyli u każdego zdrowego dziecka na danym etapie rozwoju występują fizjologiczne odruchy. U dzieci z uszkodzeniami układu nerwowego pewne odruchy fizjologiczne nie występują w ogóle, inne są patologiczne. Celem usprawniania jest rozwinięcie odruchów prawidłowych oraz hamowanie odruchów patologicznych z jednoczesną normalizacją napięcia mięśniowego. Wszystkie ruchy muszą być kontrolowane rękami terapeuty. Powinny być wprowadzane stopniowo i wolno tak, aby dziecko mogło włączyć się do terapii. Terapeuta ściśle współpracuje z rodzicami dziecka, uczy ich nie tylko sposobów prowadzenia ćwiczeń z dzieckiem, ale uczy zabiegów pielęgnacyjnych, stanowiących nieodłączną część postępowania usprawniającego. Najważniejszym elementem w tej metodzie jest program usprawniania. Musi on być opracowany indywidualnie dla każdego dziecka oraz dostosowany do jego możliwości i potrzeb. Musi zapewniać poczucie bezpieczeństwa, motywować do ćwiczenia, a także ułatwiać utrwalanie nowo nabytych umiejętności. Wraz z postępami rehabilitacyjnymi ćwiczenia są modyfikowane.
Metoda Bobathów stosowana jest prawie we wszystkich placówkach specjalistycznych na terenie województwa katowickiego. Opracowany przez Bertę i Karela Bobathów sposób rehabilitowania dzieci z mózgowym porażeniem i dorosłych z zaburzeniami OUN jest logiczny, zwięzły, nie wymaga zakupu dużej ilości drogiego sprzętu rehabilitacyjnego. Ponadto jest naturalny, indywidualnie opracowany dla każdego dziecka, co przynosi efekty, na które tak bardzo czekają rodzice. Metodę tę stosują przede wszystkim rehabilitanci, ale także logopedzi, pedagodzy i psycholodzy. Wszyscy specjaliści, którzy pracują tą metodą muszą ukończyć kurs NDT-Bobath. Kurs taki organizowany jest również na terenie naszego województwa i - mimo że kosztuje dużo - cieszy się coraz większą popularnością w kręgach różnych specjalistów. Jedyną przeszkodą uniemożliwiającą rozpowszechnienie wśród wszystkich specjalistów tej formy terapii, jest ograniczona liczba kursów i miejsc uczestnictwa w nich. Problemy dzieci z zaburzeniami układu nerwowego są bardzo rozległe i dotyczą wszystkich sfer rozwoju psychomotorycznego. Jeżeli dziecko ma kłopoty w poruszaniu się, a oprócz tego występują u niego jeszcze inne deficyty związane ze zmysłami, to z pewnością nie ma ono szans na prawidłowy rozwój psychomotoryczny. Dla takich dzieci niezwykle istotne jest jak najszybsze zdiagnozowanie ich przez lekarzy oraz wczesne rozpoczęcie terapii z rehabilitantem, logopedą, pedagogiem i psychologiem. Szybko podjęta i właściwa współpraca wielu specjalistów daje szansę na wyleczenie dziecka lub przynajmniej na ograniczenie deficytów.
Omówione wyżej metody rehabilitacyjne mają charakter kompleksowy, to znaczy, że wykorzystują zasadę wielofunkcyjnego usprawniania dziecka z zaburzeniami układu nerwowego, skupiając się nie tylko na rehabilitacji ruchowej, ale także na usprawnianiu wszystkich zmysłów i zaburzeń natury emocjonalnej. Różnią się między sobą metodami, zasadami, sposobami oraz środkami, które wykorzystują do terapii. Ze względu na braki w wyposażeniu w sprzęt rehabilitacyjny lub ograniczoną liczbę fachowców mogących pracować daną metodą oraz przeszkody natury technicznej, organizacyjnej i finansowej w ośrodkach naszego województwa do rehabilitacji dzieci wykorzystuje się tylko elementy poszczególnych metod. Trzeba pamiętać, że nie każdą z nich można zastosować w całości, gdyż rehabilitacja dziecka nie przyniesie pożądanego skutku. Dlatego specjaliści wybierają dla każdego dziecka indywidualnie te elementy poszczególnych metod, których zastosowanie zapewnia kompleksowe usprawnianie. Oprócz tego każdy specjalista współpracujący z rodzicami dziecka musi mieć na uwadze ich sytuację materialną i możliwości podjęcia przez rodzinę obowiązków wynikających z rehabilitacji, aby prowadzony proces usprawniania był dla dziecka jak najbardziej korzystny.
Małgorzata Kantyka
Metoda Voyty
Sprawność psychomotoryczna człowieka zależy od wielu czynników związanych m. in.: ze stanem psychicznym, sprawnością narządów wewnętrznych itd. Zasadniczy fundament jednak dla osiągania doskonałości psychoruchowej stanowi skomplikowany proces koordynacji nerwowo-mięśniowej, a głównie jakość napięcia mięśni i jego rozkład na ciele człowieka. Omawiana sprawność jest wynikiem dynamicznego dojrzewania układu nerwowego we wczesnym oraz rozwój jego możliwości w późniejszym okresie życia. Te zmiany w układzie nerwowym warunkują osiąganie sprawności ruchowej, głównie w zakresie umiejętnego przeciwdziałania sile grawitacji oraz "ruchu do przodu" umożliwiającego realizowanie własnych celów i zdobywania wrażeń zmysłowych. Te dwie sfery, ruchu i poznania warunkują pełen rozwój człowieka. W latach pięćdziesiątych XX wieku Vaclaw Vojta - czeski neurolog rozpoczyna prowadzić obserwacje dotyczące rozwoju sprawności psychoruchowej i występujących zaburzeń tego rozwoju. Vaclaw Vojta w badaniach podkreśla znaczenie plastyczności układu nerwowego, jego zdolności kompensacyjnych występujących w przebiegu całego życia osobniczego. Prace autora dotyczą rozpoznawania zagrożeń w rozwoju psychomotorycznym oraz możliwości i form terapii występujących nieprawidłowości. W zakresie diagnostyki Vaclaw Vojta podkreślając znaczenie sprawności psychomotorycznej jako funkcji prawidłowej struktury i sprawności układu nerwowego stworzył precyzyjny system obserwacji pacjenta. Badanie składa się z ilościowej i jakościowej oceny: a) zachowań podczas 7 reakcji, zmiany ułożenia ciała w przestrzeni stosowanych głównie u dzieci do 1 roku życia, b) motoryki spontanicznej, c) wybranych odruchów pierwotnych. Te obserwacje umożliwiają ocenę dysfunkcji nazwanej przez autora zaburzeniami centralnej koordynacji z uwzględnieniem jej stopnia jak i charakteru. W przypadku wykrytych zaburzeń Vaclaw Vojta proponuje jako terapię prioprioceptywną stymulację globalnych wzorców ruchowych. Autor przedstawia, że w dwóch kompleksach ruchowych: odruchowego obrotu i pełzania, zawierają się wszystkie elementy prawidłowego rozwoju postawy i motoryki ciała, to znaczy m. in.: prawidłowe ustawienie łopatek i obręczy barkowej, prawidłowe ustawienie miednicy, centrowanie stawów osiowych, prawidłowe ustawienie kręgosłupa. Wymienione elementy odgrywają zasadnicze znaczenie dla prawidłowego kształtowania i obciążania stawów, a więc stanowią istotny czynnik terapii również w dysfunkcjach układu więzadłowo-kostno-stawowego. Terapia jest mobilizacją układu nerwowego, w odpowiedzi dochodzi torowania prawidłowego ruchu, w którym ruchy kończyn poprzedzane są ruchami i stabilizacją tułowia. W terapii pojawiają się reakcje wegetatywne tak ważne i potrzebne u pacjentów z obniżoną sprawnością ruchową. Terapia wg Vojty ogólnie przedstawiając powinna być stosowana w zaburzeniach centralnej koordynacji i związanych z tym stanach dysfunkcji psychoruchowych tj.: od ciężkich postaci jakimi są mózgowe porażenia dziecięce, uszkodzenia rdzenia różnej etiologii, uszkodzenia nerwów obwodowych do zaburzeń płynności i koordynacji ruchu. Terapia wg Vojty stanowi również ważną formę leczenia usprawniającego w przypadku wtórnych zaburzeń centralnej koordynacji w układzie więzadłowo-kostno-stawowym. Pozytywna analiza metody Vojty obecna w literaturze fachowej pozwala przedstawić następujące wnioski o tej metodzie: 1) Precyzyjny, łatwy i tani system oceny zaburzeń sprawności psychoruchowej. 2) Skuteczny system terapii stanowiący jedną z głównych metod współczesnej koncepcji neurofizjologicznej rehabilitacji.
Metoda Peto
Istotę metody stanowi połączenie usprawniania leczniczego, psychopedagogicznego oraz różnych form adaptacji społecznej. Głównym zaś jej celem jest przygotowanie niepełnosprawnego dziecka do samodzielnego życia.
Usprawnianie dzieci metodą Peto rozpoczyna się stosunkowo wcześnie. Dokonuje się ono w systemie tzw. ”dyrygowanego nauczania”. Kluczową rolę w tym usprawnianiu pełni „dyrygent”, osoba prowadząca zajęcia z dziećmi. Jego zadaniem jest realizowanie wyznaczonego programu, łączącego elementy pedagogiki i terapii.
Podstawową formę pracy „dyrygenta” są ćwiczenia „rytmicznej stabilizacji”. Polegają one na głośnym, chóralnym i wspólnym z „dyrygentem” opisie słownym wykonywanych ruchów, w celu utrzymania uzyskanej pozycji.
Ważne jest, by podczas „rytmicznej stabilizacji” „dyrygent” nie wykonywał manualnych ćwiczeń z dzieckiem. Ruch dziecka sterowany jest jedynie głosem dla zwiększenia świadomości wykonywanej funkcji.
Program postępowania opracowany szczegółowo, przeprowadza się przez odpowiednio dobrany zespół. Stanowią go dwie osoby wykwalifikowane i pięciu studentów.
W zamierzeniu metody Peto - dzieci każdego dnia powinny zdobywać nową umiejętność.
Wyposażenie sali, w której odbywają się zajęcia cechuje prostota i funkcjonalność jej umeblowania. Charakterystyczna cecha metody Peto to szczebelkowa budowa mebli, spełniających wielufynkcyjne role w usprawnianiu (służą do chwytu, utrzymania pozycji).
W metodzie Peto dąży się do integracji oddziaływań polegających na tym, by przyswajanie nauki szkolnej było łączone razem z ćwiczeniami ruchowymi. Metoda ta jest bardzo skuteczna w usprawnianiu fizycznym dziecka z m.p.d. Stwarza ona warunki do równoległego i pełnego rozwoju, wywiera również wpływ na psychospołeczne postawy.
Zarzuca się metodzie, iż umieszczanie dzieci w ośrodkach Peto w izolacji od rodziców i środowiska rówieśników, utrudnia w przyszłości integrację międzykoleżeńską oraz psychicznie obciąża dziecko. W Polsce Instytut Peto działa obecnie bardzo prężnie w Krakowie.
* K.J.Zabłocki „Mózgowe porażenie dziecięce w teorii i terapii”, Wydawnictwo Akademickie „Żak”, Warszawa 1998, str.51-55
Metoda Faya
Metoda hipotetycznie zakłada, że rozwój ruchowy dziecka przebiega etapami.
Najniższym stopniem tego rozwoju jest pełzanie homologiczne (jak u żaby). Podczas tego etapu kończyny dziecka poruszają się jednocześnie. Drugi etap stanowi homolateralne pełzanie. Wtedy to kończyna górna i dolna porusza się jednocześnie po tej samej stronie ciała (jak u salamandry). Ostatnim etapem rozwoju ruchowego jest pełzanie heterolateralne, tj.naprzemienne. Metoda Faya zaleca stosowanie tych wzorców usprawniania w zależności od możliwości ruchowych dziecka na danym etapie.
W czasie usprawniania metodą Faya korzysta się dodatkowo ze środków służących obniżaniu spastyczności oraz pomocnych w opanowaniu mimowolnych ruchów. Ćwiczenia w metodzie są trudne i wymagają wielokrotnego powtarzania w ciągu dnia.
* K.J.Zabłocki „Mózgowe porażenie dziecięce w teorii i terapii”, Wydawnictwo Akademickie „Żak”, Warszawa 1998, str.55 – 56
Metoda Weroniki Sherbourne
Weronika Sherbourne w latach 60 opracowała metodę pod nazwą „Ruch Rozwijający”. Korzeni metody należy szukać u R.Labama – twórcy gimnastyki ekspresyjnej, a także w doświadczeniach samej autorki. Celem metody jest wspomaganie prawidłowego rozwoju dziecka i korekcja jego zaburzeń. Stąd ważne miejsce w metodzie zajmuje wielozmysłowa stymulacja psychomotoryczna i społeczna, oparta o ruch, jako czynnik wspomagania.
Proponowany terapeutyczny system ćwiczeń wywodzi się z okresu wczesnego dzieciństwa z tzw. baraszkowania, które zawiera w sobie element bliskości fizycznej i emocjonalnej. Jest to zdaniem W.Sherbourne naturalna potrzeba dziecka do zaspakajania tych potrzeb, poprzez kontakt z osobami dorosłymi. Powstałe podczas ćwiczeń doznania wypływające z własnego ciała i odczuwanie go w kontekście z elementami otoczenia, dają dziecku poczucie jego indywidualności.
Cechą charakterystyczną metody jest rozwijanie przez ruch: świadomości własnego ciała i usprawniania ruchowego, świadomości przestrzeni i działania w niej oraz dzielenia przestrzeni z innymi ludźmi i nawiązywania z nimi kontaktu.
Metodę W.Sherbourne traktuje się często jako formę niewerbalnego treningu interpersonalnego. Zajęcia odbywają się indywidualnie bądź grupowo i trwają ok.30 minut. Partnerami dziecka bywają często ich rodzice. Dzieci nie są jednak przymuszane do uczestnictwa w zajęciach.
W metodzie wyróżnia się cztery grupy ćwiczeń:
• ćwiczenia prowadzące do poznania własnego ciała
• ćwiczenia pomagające zdobyć pewność siebie
• ćwiczenia ułatwiające nawiązanie kontaktu i współpracy z partnerami grupy
• ćwiczenia twórcze.
Metoda W.Sherbourne zalecana jest dzieciom o zaburzonym schemacie ciała. W proponowanych ćwiczeniach dochodzi do integracji własnego ciała i jego poznania (ważne tu jest wyczucie centralnej części ciała tj.brzucha i tułowia). Poczucie wzajemnej bliskości ćwiczących partnerów, ułatwia akceptację niedoskonałej cielesności dziecka. Ćwiczenia dają poczucie bezpieczeństwa oraz zaufania do siebie i do innych. Wykonywane w grupie, budują więzi grupowe i interpersonalne.
Zajęcia metodą W.Sherbourne stanowią element doskonałej zabawy. Dając chwile odprężenia, są czynnikiem w rozładowaniu napięć i tym samym obniżają spastyczność.
* K.J.Zabłocki „Mózgowe porażenie dziecięce w teorii i terapii”, Wydawnictwo Akademickie „Żak”, Warszawa 1998, str.69-70
Hipoterapia
Hipoterapia stanowi „proces usprawniania psychoruchowego dzieci, młodzieży i dorosłych z różnymi schorzeniami i zaburzeniami rozwojowymi”. Wartość terapeutyczna jazdy konnej znana była już w starożytności, dopiero jednak w latach 50 obecnego stulecia hipoterapię zaczęto wykorzystywać w dziedzinie medycyny (w neurologii, ortopedii i psychiatrii).
Zajęcia z hipoterapii zawsze przebiegają pod kontrolą lekarza. Prowadzący je terapeuta powinien posiadać praktykę przy obchodzeniu się z koniem. Terapeuta w czasie jazdy konnej spełnia rolę asekurującą, zapewniając bezpieczeństwo. W czasie jazdy idzie on zawsze po słabszej stronie dziecka, podtrzymuje je, kontroluje jego postawę i wykonuje z nim ćwiczenia.
W hipoterapii bierze się też pod uwagę odpowiednie cechy konia. Ma to być koń łagodny, posłuszny, o odpowiedniej budowie i wieku (7-10 lat).
Pośród zajęć z hipoterapii wymienia się etap wstępny, którego celem jest oswojenie dziecka z koniem, oraz zajęcia usprawniające na koniu. W programie hipoterapii wykorzystuje się stęp konia, jego spokojny marsz, albo kłus, w przypadku gdy dziecko pewnie umie się utrzymać na koniu, nie tracąc równowagi w czasie jazdy i zmiany kierunku.
W.Kuprian zauważa, że wzorzec ruchowy dziecka siedzącego na koniu odpowiada ruchom konia w stępie. Następują tu naprzemienne wychylenia i prostowania miednicy, ruchy ciała w przód i w tył oraz lekki ruch rotacyjny całego kręgosłupa. Elementem terapii są także dodatkowe wymachy nóg w trakcie jazdy konnej. Zajęcia z hipoterapii stabilizują i wzmacniają wzmożone napięcie mięśniowe. Zasadniczą zaletą hipoterapii jest to, że dzieci wykonują w jej trakcie takie ćwiczenia, które w innych warunkach sprawiają im duże trudności.
Przeciwwskazaniem do stosowania hipoterapii jest m.in. utrwalony przykurcz mięśni przywodzicieli uda, nieopanowany przez dziecko strach przed koniem i jazdą konną, występowanie padaczki w przypadku jej napadów.
Hipoterapia stanowi atrakcyjną formę usprawniania dzieci i znacząco wpływa na sferę psychospołeczną dziecka. Zajęcia usprawniające występujące w tak prowadzonej formie motywują dziecko do współpracy w usprawnianiu.
Ponieważ odbywają się w warunkach naturalnych (np.w lesie, na łące), udostępniają dziecku również kontakt z przyrodą.
* K.J.Zabłocki „Mózgowe porażenie dziecięce w teorii i terapii”, Wydawnictwo Akademickie „Żak”, Warszawa
Hrabina_AJ
Wysłany: Pią 21:29, 11 Maj 2007 Temat postu:
Normalnie dziewiczy post Dawideusza
i jak najbardziej pozytywny !!
Dejwid
Wysłany: Pią 19:29, 11 Maj 2007 Temat postu:
no Dawid...postarałeś się
jestem pod wrażeniem...milo ze zaczales sie udzialac na forum i od razu w tak pozytywnie...no dzieki za sciagi w imieniu wlasnym i calej reszty
dawideusz86
Wysłany: Pią 16:16, 11 Maj 2007 Temat postu:
Nie wiem czy to jest dobrze ale tylko na tym polegam:) niektóre punkty sa juz na forum bo kopiowalem z tad:)
1. Proces wych. Reso.- spełnia funkcje korekcyjną, stanowi świadomy celowy i zaplanowany proces działań wych. Kierunek działalności:+zlikwidowanie przyczyn wywołujących zaburzenie
+usunięcie negatywnych zmian w osobowości +utrwalenie rezultatów korekcyjnych +zainspirowanie jednostki do samowychowania
2.Zasady wych.- a) reedukacji (dobieranie środków wych inspirujących procesy uczenia się)
b)wszechstronnego rozwoju os (dopuszczanie do rozwoju zainteresowań, wielokierunkowość)
c)traktowania penitencjarnego (stosowanie środków nie narażających społ na przestępczą aktywność wych)
3.Metody wych
*wpływu osobistego(psychotechnika) *sytuacyjnego, grupy(socjotechnika) *kulturowego (kulturotechnika)
-wybór metody zależy: *wyjściowego stanu osobowości wych *szczególnych zad wych w danym przypadku diagnozy *warunków i sytuacji w jakich przebiega proces-typy procedur: *antropotechnika(zbiór reguł postępowania przy wykorzystaniu różnego rodzaju więzi między wychowawcą a wychowankiem) *kulturotechnika(formułuje szereg reguł postępowania przy wykorzystaniu rozmaitych dóbr kultury) wyróżniamy kulturotechnikę aktywności szkolnej osób niepełnosprawnych, pracowniczej, rekreacyjnej
4.Diagnoza w reso
-modele diagnozowania:*diagnoza behawioralna(analiza zach pod kątem jego zgodności z normą psychometryczną, bada się związki pomiędzy czynnikami uprzednio działającymi na jednostkę a zach antyspołecznymi) *interakcyjna(istotą jest psychospołeczny rozwój jednostkia zwłaszcza jego zahamowania i zaburzeniaprowadzące do wadliwego funkcjonowania społecznego, CELE określenie rozwoju psychospołecznego, nieprawidłowości w adaptacji społ, zaprojektowanie procesu reso) *interdyscyplinarna(ujmuje zaburzone przystosowanie społ jednostki jako antagonizm destrukcyjny, mający zewnętrzne objawy mechanizmy psychospołeczne i proste i złożone czynniki etiologiczne prowadzące do jego kształtowania się i utrwalania w relacjach jednostki wobec norm prawnych moralnych i obyczajowych)
5.Systemy reso w historii
-System celkowy –(1603 w amsterdamie) ideą było odizolowanie więźniów od siebie; pierwszy znany system penitencjalny. Powstał w USA. Opierał się na trzech przesłankach *wzrost tendencji humanitarnych i wartości życia *rzadsze orzekanie kary śmierci *doktryna religijna amerykańskich protestantów zwanych kwakrami – rygorystyczne traktowanie moralne.
System celkowy przybrał dwie postacie:*Ustrój pensylwański – bazuje na doktrynie kwakrów. Skazanych izolowano w ciągu dnia i nocy. Izolacja wiązała się z całkowitą bezczynnością skazanych *Ustrój augsburski – areszty są okrągłe lub wachlarzowate (areszt w Toruniu). Z centralnego punktu można obserwować wszystkie cele, które wyglądały jak klatki. Ten system nazwany był systemem milczenia. Skazani mogli pracować w czasie dnia, ale i skazanych i strażników obowiązywało milczenie.
-system rodzinny(szwajcarski) upodobnienie więzień d ostruktury rodziny, tworzenie mniejszych grup w wyodrębnionych pomieszczeniach pod stałą opieką tych samych wyhcowawców * 1810 w majątku Fellenberga zakład dla skrajnej nędzy dziecięcej *przyuczano do zawodów rzemieślniczych
-republiki młodzieżowe-organizowane na wzór państwa na zasadzie całkowitej samodzielności * pierwszy 1895 KOOEDUKACYJNA REPUBLIKA MŁODZIEŻY WYKOLEJONEJ w Freeville New York *wychowankowie tworzyli agendy rządowe legislatywę egzekutywę sądownictwo, utrzymywali się sami ,uprawa ,budowa domów, alumninowa waluta
6.Systemy w war zakładowych
-dyscyplinarno-izolacyjny(całkowita izolacja oraz wysoka dyscyplina *izolacja chroniła społ przed przestępcą a dyscyplina uczyła poszanowania wolności * u wychowanków nie zauważano poprawy tylko narastający bunt
-System progresywny – powstał w Anglii i związany był z wprowadzeniem klasyfikacji skazanych (płeć, rodzaj popełnionego czynu, stopień demoralizacji, wcześniejsza karalność, zaburzenia osobowości). Powstał na wyspie Northold. Polegał na tym, że za przejawy pozytywnych zachowań przyznawano w czasie codziennych spotkań określoną liczbę punktów. Suma punktów oznaczała wyznaczony limit, jeżeli osoba go osiągnęła to otrzymywała przywileje. Właściwy rozwój nastąpił w Irlandii, a autorem był Crofton. Polegał na wyróżnieniu trzech faz kary pozbawienia wolności: *Okres surowego reżimu – trwający 9 miesięcy – panował tu system celkowy *Okres ciężkiej pracy i trwał połowę kary – praca w dzień, w nocy izolacja w pojedynczej celi *Okres ograniczonego dozoru – kierowano do lżejszej, opłacanej pracy, nie stosowano kar dyscyplinarnych i okres ten kończył się warunkowym zwolnieniem.
-homogeniczny-polegał na skupieniu więźniów o podobnym stopniu wykolejenia i stanie osobowości *brak indywidualizacji *struktura takiej grupy jednorodnej nie odpowiada struktórze społeczeństwa
7. Reso w środ otwartym
DZIAŁANIA PROFILAKTYCZNE POLICJI;
Zadania policji w tym zakresie to nie tylko wykrywanie sprawców przestępstw, ale przede wszystkim zapobieganie, które polega między innymi na:
- współpracy specjalistów ds. nieletnich ze szkołami a zwłaszcza z pedagogami szkolnymi, nawiązanie kontaktów z Radą Rodziców;
- opracowaniu programów profilaktycznych do walki z narkomanią, alkoholizmem, przestępczością i podejmowanie w tym zakresie wspólnych działań z Kuratorami Oświaty, kuratorami sądowymi, MOP-sem, organizacjami młodzieżowymi itp.
- rozpoznawanie i ujawnianie miejsc i osób mających negatywny wpływ na nieletnich ( meliny pijackie, prostytuckie, złodziejskie itp. ).
Przedsięwzięcia te powinny mieć charakter spójny i systemowy na wszystkich szczeblach administracji państwowej zarówno lokalnej, jak i centralnej. Partnerami policji powinni być również przedstawiciele organów samorządowych i organizacji samorządowych. Na szczeblu centralnym partnerami policji są resorty edukacji, sprawiedliwości, pracy i polityki społecznej oraz zdrowia.
KURATELA SĄDOWA;
Narzędziami, oddziaływania resocjalizacyjnego stosowanego wobec osoby w środowisku, w którym ona żyje są nadzór i dozór. Nadzór stosuje się wobec osoby nieletniej. Sprawowanie nadzoru sąd powierza kuratorowi sądu rejonowego, którego okręgu przebywa nieletni.
Wobec nieletniego sąd może zastosować nie tylko nadzór kuratora, ale również rodziców lub opiekuna albo organizacji społecznej, zakładu pracy, także osoby godnej zaufania.
Rola kuratora polega na współdziałaniu z instytucjami lokalnymi i samorządami w celu:
- organizowania doradztwa wychowawczego i prawnego,
- inspirowania i współrealizowania programów zapobiegających ubóstwu i biedzie, gdyż właśnie z tych środowisk wywodzą się najczęściej sądowi podopieczni,
- inspirowania i realizowania programów edukacyjno-profilaktycznych w środowisku lokalnym,
- podejmowania działań wspierających rodzinę,
- wzbogacania środowiska w instytucje pomocy stałej i okresowej.
OŚRODKI PRACY Z MŁODZIEŻĄ;
Do podstawowych instytucji resocjalizacyjnych charakterze otwartym działającym w miejscu zamieszkania nieletniego, należy kuratorski ośrodek pracy z młodzieżą, rodzina zastępcza i właśnie w/w kurator sądowy.
Zadaniem ośrodków jest wdrażanie uczestników do przestrzegania zasad współżycia społecznego i porządku publicznego oraz kształtowanie właściwego stosunku do nauki i pracy a także rozwijanie uzdolnień poprzez:
- usuwanie pomocy w usuwaniu zaniedbań wychowawczych,
- podnoszenie kultury osobistej,
- wyrabianie i utrwalanie nawyków pracy społecznie użytecznej,
- udzielanie pomocy w nauce przy zdobywaniu przygotowania zawodowego,
- organizowanie wolnego czasu,
- udzielanie pomocy w rozwiązywaniu trudności życiowych
- udzielanie pomocy materialnej;
OCHOTNICZE HUFCE PRACY;
W dziedzinie profilaktyki szczególną rolę odgrywają ochotnicze hufce pracy. Podstawowe jednostki organizacyjne dzielą się na cztery grupy:
szkoleniowo-wychowawcze, organizacyjne i formy ich działalności zajmujące się pośrednictwem pracy, doradztwem zawodowym.
Hufce pracy są najstarsza formą organizacyjna OHP. Ich celem jest uzupełnienie wykształcenia i zdobycie kwalifikacji zawodowych przez młodzież z rodzin patologicznych wymagających specjalnej troski. Do OHP zgłasza się młodzież kierowana przez poradnie psychologiczno-pedagogiczne, kuratorów sądowych i przez szkoły podstawowe. Do głównych celów OHP, który jest placówką szkoleniowo-wychowawczą należą:
- przeciwdziałanie bezrobociu
- tworzenie warunków umożliwiających podnoszenie kwalifikacji,
- organizowanie doskonalenia zawodowego,
- prowadzenie działalności wychowawczej, profilaktycznej i resocjalizacyjnej wśród młodzieży zagrożonej patologią i wymagającej działań wychowawczych.
Placówka współpracuje z policją, kuratorami, sądami, środowiskiem i rodzicami. Dzięki działalności OHP młodzież z rodzin najbiedniejszych i zagrożonych patologią uzyskała możliwość ukończenia szkoły, zdobycia zawodu, usamodzielnienia się i zerwania załogami.
RODZINY ZASTĘPCZE;
Środkiem wychowawczym przewidzianym przez ustawę o postępowaniu w sprawach nieletnich, nieletnich orzekanym przez sądy rodzinne, jest rodzina zastępcza. Wyróżnia się trzy typy rodzin zastępczych:
- rodziny zastępcze spokrewnione z dzieckiem w stopniu pozwalającym na powstanie obowiązku alimentacyjnego: rodzicami zastępczymi są bracia, siostry, dziadkowie;
- rodziny zastępcze spokrewnione z dzieckiem, ale z uwagi na dalszy stopień pokrewieństwa nie zobowiązane do alimentacji np. biorą dziecko na pewien okres czasu w przypadku choroby rodziców;
- rodziny zastępcze obce w stosunku do dziecka przyjętego pod opiekę i na wychowanie;
Podstawowym obowiązkiem rodziny zastępczej jest sprawowanie faktycznej bieżącej opieki nad dzieckiem i jego wychowanie. Dziecko może zostać umieszczone w rodzinie zastępczej w przypadku ograniczenia, zawieszenia lub pozbawienia władzy rodzicielskiej oraz jeśli takie umieszczenie w rodzinie zastępczej zostało orzeczone jako środek wychowawczy. Rodzina zastępcza zobowiązana jest do:
- zaspokojenia potrzeb psychicznych dziecka,
- zapewnienie mu całkowitej opieki bieżącej,
- zapewnienie wszechstronnego rozwoju intelektualnego i społeczno-moralnego,
- przygotowania do życia w społeczeństwie
- pomoc w usamodzielnieniu się, uzyskaniu pracy i mieszkania.
OGNISKA WYCHOWAWCZE;
Celem ognisk wychowawczych jest udzielenie wszechstronnej pomocy, zarówno młodzieży zagrożonej wykolejeniem społecznym, jak i jej rodzinom, a zwłaszcza dzieciom z rodzin znajdujących się w szczególnie trudnych sytuacjach życiowych.
Chodzi tu o pomoc zarówno materialną, jak i polegającą na usługach i doradzaniu w rozwiązywaniu trudności wychowawczych. Do ognisk wychowawczych przyjmuje się dzieci i młodzież zagrożona wykolejeniem społecznym i wykolejającą się a nie upośledzoną. Do zadań ogniska należy pomaganie wychowankom w utrzymaniu pracy i adaptacji do środowiska zawodowego. Placówki te zakładali działacze Towarzystwa Przyjaciół Dzieci.
10.Ewolucja polskiego więziennictwa
Źródła historyczne wskazują, że w Polsce po raz pierwszy zastosowano metody wychowania poprawczego w stosunku do nieletnich, w przytułku dla sierot założonym w 1629 roku w Warszawie i prowadzonym przez Bractwo Niemieckie.W 1862 roku utworzony został zakład w Mokotowie, który przeznaczony był dla chłopców w wieku 6-16 lat a podstawę przyjęcia do tego zakładu stanowiły:
kara sądowa lub policyjna, złe skłonności w postępowaniu, bezskuteczne stara-nia rodziców i opiekunów oraz pozbawienie opieki rodzicielskiej.
Podstawowym zadaniem zakładu było; skłonienie do określonej poprawy oraz wzbudzenia uczciwości, nauczania pisania, pracowania i czytania. Uchwalenie w 1932 roku Kodeksu karnego, spowodowało konieczność dokonania podziału istniejących zakładów wychowawczo-poprawczych na zakłady wychowawcze i poprawcze, a także konieczność uruchomienia nowych zakładów. Pod koniec 1938 roku w Polsce istniało już 8 zakładów poprawczych dla chłopców i 3 dla dziewcząt.
11.TEORIA HORNISTYCZNA(KANALIZACJA NIEOKIEŁZNANYCH INSTYNKTÓW)POCZĄTKI MYSLI RESOCJALIZACYJNEJ: William Mc Dougell- teza, że napęd postępowania , hornistyczna energia zachowania. Bierze swe źródło z instynktów, które są wrodzone , dziedziczone jako skłonność psychofizyczna do spostrzegania, zwracania uwagi na przedmioty pewnej klasy i przezywania przy tym podniecenia emocjonalnego i działania w określony sposób albo przynajmniej odczuwanie impulsu do takiego działania.
Cyril Bunt- instynkty te mają udział w powstawaniu cech przestępczego zachowania się (głód,sex, włóczęgostwo instynkt stadny, samo upokorzenia strach, ciekawość wstręt, radość, zakochanie. Polowanie, smutek, zabawa Każdy instynkt wytwarza specyficzną emocję, przestępstwa o charakterze impulsywnym są instynktowne nieplanowane, bardziej emocjonalne niż przemyślane. Pospolite przestępstwo młodzieży to przejaw powszechnych prymitywnych impulsów przekazanych instynktom lub pośrednie reakcje na te emocje. Jedyną właściwa drogą jest SUBLIMACJA-przesunięcie popędu z celu, którego nie można zrealizować bo złamalibyśmy obowiązek normy na inny zastępczy obiekt czynność. Sublimacja polega na wyćwiczeniu emocji . Większość przestępstw wpływa z niewłaściwego skierowania energią. Leczenia= skierowanie na właściwe tory. 2 etapy sublimacji: skanalizowanie (wyładowanie energii w sposób akceptowany społ.) uwznioślenie instynktu (skierowanie go na inny tor)
12.Psychodynamiczna koncepcja
Jest to podejście, które zakłada, że zachowanie obserwowalne (reakcje zewnętrzne) jest w większym lub mniejszym stopniu funkcją procesów wewnętrznych (ukrytych)Osobowość człowieka zawiera dwie antagonistyczne struktury motywacyjne:
Instynktownie zorientowaną sferę ID, nastawioną głównie na zaspokojenie podstawowych biologicznych potrzeb SUPEREGO - surowy, wywołujący poczucie winy, cenzor moralny zwany sumieniem. Jest uwarunkowane przez otoczenie. Zostaje ukształtowane w osobowości w procesie wychowania za pomocą identyfikacji, czyli wytworzenia własnego idealnego obrazuCiągły konflikt między instynktownie zorientowanym ID, a społecznie uwarunkowanymi dążeniami SUPEREGO łagodzi trzecia, pośrednia warstwa osobowości - EGO. Im lepiej rozwinięte EGO, tym lepiej zintegrowana struktura osobowości i tym łagodniejsze konflikty pomiędzy dwoma antagonistycznymi tendencjami Przystosowanie społeczne następuje w wyniku odpowiedniego ukształtowania przez otoczenie w pierwszych 5 - 6 latach życia dwóch warstw osobowości, które mają wpływ na ukierunkowanie podstawowej energii napędowej psychiki człowieka, jaka tkwi w ID, a więc warstwy EGO i SUPEREGO
Model psychodynamiczny - zaburzenia w relacjach interpersonalnych prowadzą do zaburzeń osobowości przez niezaspokojenie potrzeb psychicznych, zaburzenia równowagi procesów emocjonalnych. Zadanie resocjalizacji to uwrażliwianie osób znaczących w życiu dziecka w kierunku zwracania uwagi na potrzeby procesów emocjonalnych, których zaspokojenie zapewnia właściwy rozwój i dojrzałość społeczną.
13.Behawioryzm
Koncepcja behawiorystyczna - szuka przyczyn zachowania się człowieka nie tyle w osobowości, ile w zewnętrznym jego środowisku. Zachowanie się człowieka - według tej koncepcji - jest sterowane przez środowisko, w którym istnieją różne bodźce stanowiące nagrody i kary. Manipulowanie karami i nagrodami powoduje modyfikację ludzkiego zachowania.
W teorii uczenia się zawarte jest założenie ze zachowania zależne ujawniają się ponieważ są nagradzane lub są postrzegane przez osobę ucząca się jako przynoszącą nagrody. teorie behawioralne zachowaniowe- nieprzystosowanie społeczne polega na przejawianiu zachowań takich jak kłamstwo nieposłuszeństwo ucieczki alkoholizm, większość zachowań ludzkich jest wyuczonych np ucieczki ze szkoły spowodowane są tym ze uczeń boi się szkoły, model behawioralny w resocjalizacji wyraża się tzw systemami punktowymi zmierzającej poprzez preferowanie zachowań pożądanych a unikanie niepożądanych do modyfikacji zachowań zgodnie z życzeniami twórców.
1.Założenia behawioryzmu:
-człowiek jest układem zewnątrzsterownym, jego zachowanie jest całkowicie kontrolowane przez środowisko zewnętrzne,
-dzięki odpowiednim sposobom manipulacji środowiskiem można modyfikować reakcje ludzkie,
-system kar i nagród decyduje o tym czego człowiek unika i do czego dąży
-procesy psychiczne nie odgrywają żadnej roli w nawigowaniu ludzkim zachowaniem, w żaden sposób nie wpływają na człowieka.
Konsekwencje stosowania kar:
-kara nie eliminuje zachowań niepożądanych, jedynie tłumi je i wycofuje na pewien czas,
-kara generalizuje proces hamowania i uogólnia go
15.Współczesne koncepcje w reso
a)komuny terapeutyczne-zwane także „społecznościami terapeutycznymi” powstały po II wojnie światowej, jako metoda zastępcza w terapii znerwicowanych żołnierzy (z powodu braku fachowego personelu). Polegała ona na wzajemnym leczeniu się samych pacjentów.
Pierwszym, który opracował teorię uzasadniającą skuteczność oddziaływania komun terapeutycznych był M. Jones (1952).
Główną teoretyczną przesłanką teorii uzasadniającej skuteczność społeczności terapeutycznej jako metody psychokorekcyjnej jest stwierdzenie, że istota wszelkich zaburzeń psychicznych tkwi w nieodpowiednim pełnieniu ról społecznych, zamiast zatem stosować typowe dla modelu medycznego metody oddziaływania jeden na jednego, tzn. lekarza (terapeuty) na pacjenta (wychowanka), w celu zaprowadzenia w nim ładu wewnętrznego, ów wewnętrzny ład starano się zaprowadzić w każdej poddawanej resocjalizacji jednostce poprzez poprawienie jej stosunków z innymi ludźmi (przede wszystkim zaś z rówieśnikami). Najlepszą drogą do osiągnięcia tego celu wydaje się uczestnictwo w społecznościach terapeutycznych Najbardziej znanym zakładem, który najwcześniej całą swą działalność oparł na tym modelu oddziaływań, był Highfields Program w New Jersey
b)koncepcja Quaya- KONCEPCJA OUAYA-differential treatment opiera się na teoriach psychicznych mówiących o związkach między cechami osobowości a podatnością na przestępstwo. Skłonność do przestępstwa i rodzaj aktywności kryminalnej jest zdeferminowany nie 1 cechą osobowości ale wpływa na to wiele płaszczyzn – 4 najwazniejsze
1)zbiór postaw opinii, zachowań wyrażających brak uspołecznienia i związków emocjonalnych (typ nieadekwatny niedojrzały)
2) otwarcie złośliwe agresywne zachowania + poczucie winy lęku , nieszczęścia kłopotów (typ neurotyczny konfliktowy)
3)akceptacja standardów i zachowań pod kulturowych – socjalizacja podk. I związki emocjonalne ze środowiskiem podk. (typ z socjalizowany w obrębie pod kultury)
4) niedojrzałość i nieadekwatność nieumiejętność sprostania podkl. Zachowania (typ nie z socjalizowany agresywny lub psychopatyczny)
1+3 niedojrzały ze skłonnością do identyfikacji z podkultura przestępcza (typ niedojrzale zorientowany na pod kulturę) koncepcja ta etykietuje ludzi
c)Ekonomia punktowa- System punktowy (żetonów): zachowanie odpowiednie przenosi się na punkty.
Ekonomia punktowa na przykładzie ZP w Pszczynie
Pod koniec lat 80 – tych regulamin punktowej oceny wychowanków znacznie uproszczono i zastosowano następujące kryteria:
-zaangażowanie i aktywność w pracy, nauce oraz w czasie zajęć internatowych 0 – 2 pkt.
-przestrzeganie regulaminu (dyscyplina, poszanowanie mienia itp.) 0 – 2 pkt.
-kultura osobista 0 – 2 pkt.
-stosunek do przełożonych i kolegów 0 – 2 pkt
-udział w pracach na rzecz zakładu i środowiska 0 – 2 pkt.
-szczególne osiągnięcia i postawy zasługujące na wyróżnienie (na wniosek dyrektora lub kierownika działu) 0 – 2 pkt.
Skala:
0 – przeciętny, niczym nie wyróżniający się
1 – dobry, nie stwarzający problemów
2 – bardzo dobry, wyróżniający się.
Wychowanek oceniany był w poszczególnych działach, a ocena zbiorcza decydowała o uzyskanych wyróżnieniach osobistych i dla całej grupy. Za zdobycie minimum 24 pkt. wychowanek miał możliwość skorzystania z przepustki lub brania udziału w imprezach poza terenem zakładu. Przywileje wynikające z uzyskania określonej ilości punktów mogły zostać zawieszone, gdy wychowanek popełnił rażące wykroczenie przeciwko regulaminowi.
Warta podkreślenia jest zasada, że regulamin przyznawania punktów był całkowicie jawny i akceptowany przez wychowanków. Istotne jest także to, że wychowanek otrzymuje wymierną, konkretną nagrodę za otrzymane punkty, jak również to, że musi na tę nagrodę czekać cały miesiąc, gdyż dopiero po miesiącu następowało rozliczenie punktów. Zapewniało to jednak tylko zewnętrzne przystosowanie się do warunków panujących w zakładzie.
d)Koncepcja kognitywno-behawioralna
Celem tej koncepcji jest poszukiwanie i manipulowanie bodźcami na które jest wrażliwy pacjent. Podstawowe znaczenie ma zidentyfikowanie czynników nagradzających i karzących, oraz operowanie nimi w celu wygaszenia zachowań niepożądanych. Ważne jest akceptowanie podmiotowości osoby wychowanka jako indywidualności i odrębności psychologicznej.
-oddziaływanie na rodzinę: Rodzina jest grupą pierwotną. Stosunki emocjonalne w niej nabywane noszą znamiona trwałości i zarazem niepowtarzalności. Istotne jest to co się dzieje miedzy członkami rodziny, a w szczególności komunikacja między nimi. Celem jest więc zmiana wzorów komunikacji w rodzinie. Najważniejszym zadaniem jest doprowadzenie do takiej zmiany struktury rodziny, aby była ona zdolna do samodzielnego radzenia sobie z problemami. Struktura rodziny jest zespołem funkcjonalnych wymagań, które organizują sposób zachodzenia interakcji pomiędzy członkami rodziny. Zaburzenie zaczyna rozwijać się kiedy struktura rodziny jest za mało elastyczna , uniemożliwia jej przystosowanie się do zmian rozwojowych lub wymogów otoczenia.
-zastosowanie w kurateli: kuratela to metoda indywidualnego i społecznego oddziaływania wychowawczego na nieletniego w warunkach naturalnego środowiska społecznego w celu doprowadzenia do poprawy i ukształtowania prawidłowych postaw i cech charakteru człowieka. Istotą jest stwarzanie i wdrażanie podopiecznego w coraz to nowe sytuacje uczące go i powodujące u niego zmiany w sferze systemu wartości, motywacji i postaw wobec innych ludzi. Oduczenie nieletniego zaspokajania swoich potrzeb w sposób społecznie nieakceptowany. Znaczenie ma indywidualne traktowanie każdego przypadku, gdyż każdy podopieczny jest inny i stanowi specyficzną osobowość.
-zastosowanie w zakładach poprawczych: Centralnym punktem zainteresowań jest traktowany indywidualnie wychowanek i jego osobowość. Podstawą oddziaływań jest poznanie wychowanka. W zakładzie zmierza się do ukształtowania warunków pozwalającym wychowankom na spontaniczne manifestowanie swych postaw i dążeń . Istotną sprawą jest stworzenie atmosfery bezpieczeństwa. Działanie polega więc na kontrolowaniu zachowań jednostki lub grupy społecznej i wykrywanie czynników powodujących niepokojące zmiany. W znacznej mierze opiera się na teorii uczenia się.
16.Organizacja procesu reso
a)pomiar początkowy- diagnoza wstępna (przyczyny niedostosowania, głębokość zdemoralizowania, pozytywy na których może opierać się proces reso)
instytucje zajmujące się diagnozą to pedagog szk. poradnia psych-ped, ośrodek diag- konsul, pogotowie opiek, schronisko dla n
b)wprowadzenie bodźca- wstępny dobór metod postępowania reso
c)pomiar kontrolny- diag weryfikujące
d)modyfikacja bodźca- ewentualna korekta metod postępowania
e)pomiar końcowy- diag ostateczna
f)indywidualny program reso konstruowanie i wdrażanie
cykl ten powinien trwać w czasie 2,5 - 3 lat
Strukturalna organizacja
Ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich 26X1982 odnosi się:
-popełniających przestępstwa 13-17 lat (nieletni)
-podlegającym demoralizacji do 18 r ż (sąd rodzinny i nieletnich)
-osób dla których sąd stosuje środki wych i poprawcze do 21 r ż
Wyjątki:
art 10 p2 kk ukończone 15 lat popełnił zbrodnię- sądzony jak dorosły
17-18 lat popelnił występek – sądzony jako nieletni
a) art 6 środki które sąd może zastosować:
-upomnienie, zobowiązanie do określonego typu postępowania, odpowiedzialny dozór rodziców, dozór kuratorski, umieszczenie w rodzinie zastępczej, placówce opiek-wych lub resoc , zakład poprawczy (poważne przestępstwa)
Kodeks karny wykonawczy:
sposób regulaminowy, programowego oddziaływania, system terapeutyczny, więzień szczególnie niebezpieczny (poj cela, monitoring)
18 Reso przez wpływ grupy
-m samorządowa, kształtowania i przekształcania celów norm i struktury grupy, podnoszenia spoistości grupy
20.Wpływu osobistego
-Do metody wpływu osobistego należy: przykład osobisty, doradzanie wychowawcze oraz przekonywanie. Skuteczność oddziaływania resocjalizacyjnego w przypadku tej metody zależy od stosunku wychowawczego. Stosunek ten oznacza bezpośrednią interakcję między wychowawcą a wychowankiem, który może mieć charakter zewnętrzny lub wew. W typie zewnętrznym dominuje zachowanie wychowawcy oparte na przymusie, prestiżu lub nęceniu wychowanka nagrodą, natomiast stosunki o charakterze wew. oparte są na autorytecie wychowawczym. Metody wpływu osobistego wynikają z naturalnej skłonności człowieka do naśladowania innych osób mających uznanie i autorytet. Jeżeli postępowanie wychowawcy w różnych sytuacjach stanowi wzór do naśladowania, a jego osobowość może pomóc w zbudowaniu własnego modelu sukcesu życiowego wychowanków, to wpływ przykładu bywa znaczący w działalności opiekuńczo-wychowawczej
Znaczące w resocjalizacji są metody wpływu sytuacyjnego do których zalicza się: organizowanie doświadczeń uczących, uczenie wychowanka przewidywania skutków własnych zachowań oraz trening.Wychowawca powinien mieć świadomość ze na aktywność człowieka wywierają wpływ także doświadczenia, których dostarczają mu różne sytuacje społeczne.Organizacja doświadczeń polega na tym, aby ukazać wychowankowi następstwa jego zachowań w drodze odwołania się do jego minionych sytuacji społecznych.
23 Oddziaływania sytuacyjne
-Metody wpływu sytuacyjnego polega na oddziaływaniu pośrednim za pomocą sytuacji, które wychowawca może tworzyć, aby organizować doświadczenie wychowanków. Stosując tę metodę, należy jednak pamiętać, że o autentycznym doświadczeniu wychowanków można mówić wówczas, gdy ich zadowolenie lub niezadowolenie nie wynika
z jakiejkolwiek ingerencji wychowawcy, lecz stanowi konsekwencję ich postępowania w danej sytuacji życiowej. W grupie tych metod oprócz metody nagradzania i karania wychowawczego szczególne miejsce zajmuje metoda przydzielania funkcji i ról społecznych, kształcąca umiejętności współżycia społecznego i samorządności wychowanków. Modyfikując warunki określające sytuacje, w jakich znajdują się wychowankowie, wychowawca może wyznaczać:
- rodzaj zadań i obowiązków przydzielanych wychowankom
- rozmiar tych zadań i stopień ich trudności
- czas wypełniania zadań i obowiązków
- uprawnienia przyznawane wychowankom
- zakres swobody wychowanków
24.KARY I NAGRODY
Szczególnie ważną rolę w procesie wychowania odgrywają kary i nagrody czyli wzm. pozytywne i negatywne występujące po reakcji jednostki a więc w sytuacji warunkowania instrumentalnego. Warto zauważyć, ze kara nie eliminuje niepożądanych zachowań lecz je tylko tłumi a po pewnym czasie mogą one wrócić i to z nasileniem. Wykazano również, ze kara nie zmniejsza atrakcyjności karanego czynu, efekt kary jest tylko chwilowy o czym świadczy recydywa lub, że kary cielesne nie tłumią zachowań agresywnych ale je wzmacniają. Bardziej skuteczne jest pochwalenie dziecka za to że umył ręce niż nagana że ich nie umył przed jedzeniem. Według O.H. Mowrera skuteczność kary polega na tym, że wywołuje ona strach. . Również wygaszenie pewnych zachowań wdłg. Mawrera przez nie podawanie nagrody może prowadzić do tego, że wychowanek przeżyje rozczarowanie będące dla niego karą. Gdy normy i zasady uznawane społęcznie są zinternalizowane przez dziecko można racjonalnie wykorzystywać kary i wytworzyć opór na pokusy lub gdy normy zostaną przekroczone-silne poczucie winy.
Skuteczność oddziaływania nagród i kar zależy od takich czynników jak:
-kolejność ich występowania
-proporcje ilościowe i częstość stosowania
-nasilenie
jak i również od czynników społecznych takich jak:
-stosunków interpersonalnych między wychowankiem a wychowawcą
-od czynników wewnetrznych, osobowościowych
-lub od tego czy kara została wymierzona w sposób dyskretny czy przy publicznie.
26 Indywidualny program reso
I metryka (nazwisko , data ur, adres, pesel, dane opiekunów, syg akt, sąd klasa, nr ewidencyjny)
II dane o sytuacji (syt prawna rodzinna socjalna szkolna, przyczyny i przejawy niedostosowania)
III psychofizyka (sfera psych-walory, deficyty; sfera fiz-walory ,deficyty)
IV prog oddziaływań reso (co jak gdzie w jakim czasie)
28 Podkultura Tzw. „drugie życie” – zbiór niekontrolowanych, sekretnych zasad wyznaczających zachowania określonych grup w zakładzie karnym (Jedlewski) Antonimiczny układ norm, wartości i ról wytworzony przez wychowanków zgodnie z zasadami podkultury przestępczej.
grupy zorganizowane hierarchicznie
-git-ludzie (cele: *walka z prawem i jego instytucjami *solidarność wewnątrzgrupowa *ochrona godności i honoru człowieka / nie wolno kapować i być wydymanym)
-frajerzy-każdy kto nie należy do gitów. grypserzy gardzą frajerami, odmawiają im uprawnień oraz wymuszają stosowanie sie do zasad grypserskich, najłagodniej traktowani frajerzy w porządku(nie uczestniczą w podkulturze są lojalni wobec gitów) niekiedy tworzą konkurencyjną wobec gitów grupę festów(uważają że aby przetrwać nie wolno wchodzić w konflikty z administracją więzienną)
-cwele dno hierarchii, gwałceni szykanowani i prześladowani bez ograniczeń
29 Ortodydaktyka
stałą się w naturalny sposób działem PS dział zajmuje się nauczaniem dzieci i młodzieży z odchyleniem od norm. Która na skutek zaburzeń rozwojowych ma znaczne trudności ze zdobywaniem potrzeby wiedzy i umiejętności Celem jest dostosowanie procesu nauczania do specyficznych potrzeb i psychofizycznych właściwości jednostki odchylonych od normy. Kiedunki oddziaływań ortodydaktyki: wzbudzenia zainteresowania nauka, wzbudzenia poczucie bezpieczeństwa w zakresie środowiska szk., dostosowanie treści organizacji nauczania do możliwości uczniów, stosowanie metod ułatwiających integrację z rówieśnikami, akcentowanie elementów wychowawczych. W nauczaniu dzieci wykolejonych społecznie ortodydaktycznych zmierzają do wyrównania wypaczonych antyspołecznych postaw uczniów ułatwienia im przystosowania się do zadań społ. Ortodydaktyka różni się do dydaktyki , podkreśla znaczenia osobowości nauczyciela dominuje znaczenia elementów wychowawczych , kładzie nacisk na specyficzne potrzeby dziecka, elastyczne dostosowanie treści dydaktycznych do wymagań ucznia. ZASADY ORTODYDAKTYKI:1)zasada pomocy i wzajemnego zaufania pomoc w przezwyciężaniu obawy przed kompromitacją przezwyciężanie niechęci i nienawiści do szkoły, poprawa interakcji w zespole szkolnym, pomoc w zadaniach, wyrównywaniu braków, aktywizacji(przez ten cały czas trwa proces resocjalizacji) zasada indywidualizacji – zmierza do rozwoju, wzmocnienia elementów osobowości wpływających na motywację dziecka (ucznia wola popędy) i które uległy odchyleniu od normy w rozwoju zasada dominacji wychowanka : uczeń nie może być negatywnie nastawiony do nauki:1)plan pracy szkoły uwzględnia konkretny program wychowawczy 2)plan pracy ustala z punktu widzenia potrzeb wychowawczych 3)baczne traktowanie wszystkich momentów w życiu szkoły, które mogą wpływać na kształtowanie postaw dziecka zasada aktywności : aktywność nauczyciela skierowana na wzbudzanie aktywności pozytywnej ucznia (w przeciwnym wypadku obróci się przeciw nauczycielowi i szkole) zasada dostosowania zadań do możliwości poznawczych uczniów: stała pomoc i zachęta ze str. Nauczyciela, urozmaicenie lekcji zmianą prowadzenia zajęć, odpowiednie dostosowanie wyglądu sali lekcyjnych itd. Zasada treści kształcących: uzupełnienie braków w wiadomościach (normy moralne, zasady współżycia)z materiału eksponować szczególnie kształcące treści, treści nauczania dostosowywać do sytuacji wych. Dziecka(nadpobudliwość zachowania, przedmioty o wartościach dyscyplinujacych (*reguły gier sportowych)prognozowanie przyszłości- kształtowanie uzawodniające) zasada nauczania zespołowego: metoda ośrodków pracy De voly metoda nauczania programowego-samatona
30 Krakowska szk reso
J Konopnicki(krakowska): próby uściślenia definicji niedostosowania społ w kier odróżnienia pozytywnego i destruktywnego wykolejenia społ *opracowanie licznych narzędzi diagnostycznych *zaznacza sie tam wyraźna psychologizacja badań ped bez prób uczynienia z reso odrębnej gałęzi wiedzy ped *kontynuator B Urban
Dejwid
Wysłany: Pią 13:40, 11 Maj 2007 Temat postu:
no tak...byla jeszcze trzecia, ale nie pamietam skad...
Hrabina_AJ
Wysłany: Pią 13:37, 11 Maj 2007 Temat postu:
A tam byłą szkoła Krakowska i szkoła warszawska?
Dejwid
Wysłany: Pią 11:36, 11 Maj 2007 Temat postu:
damy rade. przeciez nie bedzie o jakies pierdoly nas pytac...
tylko o konkrety....przygotujcie sobie szkoly resocjalizacji bo to podstawa
Hrabina_AJ
Wysłany: Pią 10:04, 11 Maj 2007 Temat postu:
Ale to nie wszytko ma być - trzeba powycinać to co najważniejsze
- damy rady
AnieK
Wysłany: Czw 23:07, 10 Maj 2007 Temat postu:
o ja pi...ole tego jest wpizdu i troche,,,
magdalenka
Wysłany: Czw 21:04, 10 Maj 2007 Temat postu:
KARY I NAGRODY
Szczególnie ważną rolę w procesie wychowania odgrywają kary i nagrody czyli wzm. pozytywne i negatywne występujące po reakcji jednostki a więc w sytuacji warunkowania instrumentalnego. Warto zauważyć, ze kara nie eliminuje niepożądanych zachowań lecz je tylko tłumi a po pewnym czasie mogą one wrócić i to z nasileniem. Wykazano również, ze kara nie zmniejsza atrakcyjności karanego czynu, efekt kary jest tylko chwilowy o czym świadczy recydywa lub, że kary cielesne nie tłumią zachowań agresywnych ale je wzmacniają. Bardziej skuteczne jest pochwalenie dziecka za to że umył ręce niż nagana że ich nie umył przed jedzeniem. Według O.H. Mowrera [zwolennik dwuczynnikowej teorii wzmocnienia] skuteczność kary polega na tym, że wywołuje ona strach. [ludzie unikają pewnych zachowań bojąc się, ze zostaną ukarani]. Również wygaszenie pewnych zachowań wdłg. Mawrera przez nie podawanie nagrody może prowadzić d tego, że wychowanek przeżyje rozczarowanie będące dla niego karą. Gdy normy i zasady uznawane społęcznie są zinternalizowane przez dziecko można racjonalnie wykorzystywać kary i wytworzyć opór na pokusy lub gdy normy zostaną przekroczone-silne poczucie winy.
Skuteczność oddziaływania nagród i kar zależy od takich czynników jak:
-kolejność ich występowania
-proporcje ilościowe i częstość stosowania
-nasilenie
jak i również od czynników społecznych takich jak:
-stosunków interpersonalnych między wychowankiem a wychowawcą
-od czynników wewnetrznych, osobowościowych
-lub od tego czy kara została wymierzona w sposób dyskretny czy przy publicznie.
Do metody wpływu osobistego należy: przykład osobisty, doradzanie wychowawcze oraz przekonywanie. Skuteczność oddziaływania resocjalizacyjnego w przypadku tej metody zależy od stosunku wychowawczego. Stosunek ten oznacza bezpośrednią interakcję między wychowawcą a wychowankiem, który może mieć charakter zewnętrzny lub wew. W typie zewnętrznym dominuje zachowanie wychowawcy oparte na przymusie, prestiżu lub nęceniu wychowanka nagrodą, natomiast stosunki o charakterze wew. oparte są na autorytecie wychowawczym. Metody wpływu osobistego wynikają z naturalnej skłonności człowieka do naśladowania innych osób mających uznanie i autorytet. Jeżeli postępowanie wychowawcy w różnych sytuacjach stanowi wzór do naśladowania, a jego osobowość może pomóc w zbudowaniu własnego modelu sukcesu życiowego wychowanków, to wpływ przykładu bywa znaczący w działalności opiekuńczo-wychowawczej
Znaczące w resocjalizacji są metody wpływu sytuacyjnego do których zalicza się: organizowanie doświadczeń uczących, uczenie wychowanka przewidywania skutków własnych zachowań oraz trening.Wychowawca powinien mieć świadomość ze na aktywność człowieka wywierają wpływ także doświadczenia, których dostarczają mu różne sytuacje społeczne.Organizacja doświadczeń polega na tym, aby ukazać wychowankowi następstwa jego zachowań w drodze odwołania się do jego minionych sytuacji społecznych.
Metody wpływu sytuacyjnego polega na oddziaływaniu pośrednim za pomocą sytuacji, które wychowawca może tworzyć, aby organizować doświadczenie wychowanków. Stosując tę metodę, należy jednak pamiętać, że o autentycznym doświadczeniu wychowanków można mówić wówczas, gdy ich zadowolenie lub niezadowolenie nie wynika
z jakiejkolwiek ingerencji wychowawcy, lecz stanowi konsekwencję ich postępowania w danej sytuacji życiowej. W grupie tych metod oprócz metody nagradzania i karania wychowawczego szczególne miejsce zajmuje metoda przydzielania funkcji i ról społecznych, kształcąca umiejętności współżycia społecznego i samorządności wychowanków. Modyfikując warunki określające sytuacje, w jakich znajdują się wychowankowie, wychowawca może wyznaczać:
- rodzaj zadań i obowiązków przydzielanych wychowankom
- rozmiar tych zadań i stopień ich trudności
- czas wypełniania zadań i obowiązków
- uprawnienia przyznawane wychowankom
- zakres swobody wychowanków
Koncepcja behawiorystyczna - szuka przyczyn zachowania się człowieka nie tyle w osobowości, ile w zewnętrznym jego środowisku. Zachowanie się człowieka - według tej koncepcji - jest sterowane przez środowisko, w którym istnieją różne bodźce stanowiące nagrody i kary. Manipulowanie karami i nagrodami powoduje modyfikację ludzkiego zachowania.
W teorii uczenia się zawarte jest założenie ze zachowania zależne ujawniają się ponieważ są nagradzane lub są postrzegane przez osobę ucząca się jako przynoszącą nagrody. teorie behawioralne zachowaniowe- nieprzystosowanie społeczne polega na przejawianiu zachowań takich jak kłamstwo nieposłuszeństwo ucieczki alkoholizm, większość zachowań ludzkich jest wyuczonych np ucieczki ze szkoły spowodowane są tym ze uczeń boi się szkoły, model behawioralny w resocjalizacji wyraża się tzw systemami punktowymi zmierzającej poprzez preferowanie zachowań pożądanych a unikanie niepożądanych do modyfikacji zachowań zgodnie z życzeniami twórców.
1.Założenia behawioryzmu:
-człowiek jest układem zewnątrzsterownym, jego zachowanie jest całkowicie kontrolowane przez środowisko zewnętrzne,
-dzięki odpowiednim sposobom manipulacji środowiskiem można modyfikować reakcje ludzkie,
-system kar i nagród decyduje o tym czego człowiek unika i do czego dąży
-procesy psychiczne nie odgrywają żadnej roli w nawigowaniu ludzkim zachowaniem, w żaden sposób nie wpływają na człowieka.
Konsekwencje stosowania kar:
-kara nie eliminuje zachowań niepożądanych, jedynie tłumi je i wycofuje na pewien czas,
-kara generalizuje proces hamowania i uogólnia go
Współczesne koncepcje w resocjalizacji
Komuny terapeutyczne, zwane także „społecznościami terapeutycznymi” powstały po II wojnie światowej, jako metoda zastępcza w terapii znerwicowanych żołnierzy (z powodu braku fachowego personelu). Polegała ona na wzajemnym leczeniu się samych pacjentów.
Pierwszym, który opracował teorię uzasadniającą skuteczność oddziaływania komun terapeutycznych był M. Jones (1952).
Główną teoretyczną przesłanką teorii uzasadniającej skuteczność społeczności terapeutycznej jako metody psychokorekcyjnej jest stwierdzenie, że istota wszelkich zaburzeń psychicznych tkwi w nieodpowiednim pełnieniu ról społecznych, zamiast zatem stosować typowe dla modelu medycznego metody oddziaływania jeden na jednego, tzn. lekarza (terapeuty) na pacjenta (wychowanka), w celu zaprowadzenia w nim ładu wewnętrznego, ów wewnętrzny ład starano się zaprowadzić w każdej poddawanej resocjalizacji jednostce poprzez poprawienie jej stosunków z innymi ludźmi (przede wszystkim zaś z rówieśnikami). Najlepszą drogą do osiągnięcia tego celu wydaje się uczestnictwo w społecznościach terapeutycznych.
Najbardziej chyba istotnym krokiem w kierunku wypracowania optymalnego modelu oddziaływań społeczności terapeutycznych było wprowadzenie pojęcia i opisanie mechanizmów funkcjonowania tzw. pozytywnej kultury rówieśniczej. Dzieła tego dokonali H. Vorrath i L. Brentro.
Koncepcja pozytywnej kultury rówieśniczej, podobnie jak wszystkie rodzaje terapii grupowej, opiera się na przesłaniu, ze wychowanek zdolny jest do przyjęcia aktywnej roli w samodoskonaleniu, energię zaś do osiągania tego celu powinno w nim wyzwalać aktywne uczestnictwo w różnego rodzaju przedsięwzięciach zespołowych i w systematycznych posiedzeniach terapeutycznych.
Ekonomia punktowa na przykładzie ZP w Pszczynie
Pod koniec lat 70-tych w Zakładzie Poprawczym i Schronisku dla Nieletnich w Pszczynie opracowano lokalny system indywidualnej oceny postępów w resocjalizacji każdego z wychowanków. Stosowany był we wszystkich pionach działalności pedagogicznej, obowiązywał wszystkich pracowników pedagogicznych, a dotyczył indywidualnie każdego wychowanka w Zakładzie.
Pod koniec lat 80 – tych regulamin punktowej oceny wychowanków znacznie uproszczono i zastosowano następujące kryteria:
-zaangażowanie i aktywność w pracy, nauce oraz w czasie zajęć internatowych 0 – 2 pkt.
-przestrzeganie regulaminu (dyscyplina, poszanowanie mienia itp.) 0 – 2 pkt.
-kultura osobista 0 – 2 pkt.
-stosunek do przełożonych i kolegów 0 – 2 pkt
-udział w pracach na rzecz zakładu i środowiska 0 – 2 pkt.
-szczególne osiągnięcia i postawy zasługujące na wyróżnienie (na wniosek dyrektora lub kierownika działu) 0 – 2 pkt.
Skala:
0 – przeciętny, niczym nie wyróżniający się
1 – dobry, nie stwarzający problemów
2 – bardzo dobry, wyróżniający się.
Wychowanek oceniany był w poszczególnych działach, a ocena zbiorcza decydowała o uzyskanych wyróżnieniach osobistych i dla całej grupy. Za zdobycie minimum 24 pkt. wychowanek miał możliwość skorzystania z przepustki lub brania udziału w imprezach poza terenem zakładu. Przywileje wynikające z uzyskania określonej ilości punktów mogły zostać zawieszone, gdy wychowanek popełnił rażące wykroczenie przeciwko regulaminowi.
Warta podkreślenia jest zasada, że regulamin przyznawania punktów był całkowicie jawny i akceptowany przez wychowanków. Istotne jest także to, że wychowanek otrzymuje wymierną, konkretną nagrodę za otrzymane punkty, jak również to, że musi na tę nagrodę czekać cały miesiąc, gdyż dopiero po miesiącu następowało rozliczenie punktów. Zapewniało to jednak tylko zewnętrzne przystosowanie się do warunków panujących w zakładzie.
Chociaż istnieją jeszcze w Polsce Zakłady Poprawcze, gdzie stosowana jest "ekonomia punktowa", to jednak w pszczyńskim "poprawczaku" nie przetrwała w swej pierwotnej formie, jak się można domyślać na skutek pojawienia się "drugiego życia" wychowanków – czyli posługiwania się grypsem (bunt w 1991 r.).
Koncepcja kognitywno-behawioralna
Celem tej koncepcji jest poszukiwanie i manipulowanie bodźcami na które jest wrażliwy pacjent. Podstawowe znaczenie ma zidentyfikowanie czynników nagradzających i karzących, oraz operowanie nimi w celu wygaszenia zachowań niepożądanych. Ważne jest akceptowanie podmiotowości osoby wychowanka jako indywidualności i odrębności psychologicznej.
-oddziaływanie na rodzinę: Rodzina jest grupą pierwotną. Stosunki emocjonalne w niej nabywane noszą znamiona trwałości i zarazem niepowtarzalności. Istotne jest to co się dzieje miedzy członkami rodziny, a w szczególności komunikacja między nimi. Celem jest więc zmiana wzorów komunikacji w rodzinie. Najważniejszym zadaniem jest doprowadzenie do takiej zmiany struktury rodziny, aby była ona zdolna do samodzielnego radzenia sobie z problemami. Struktura rodziny jest zespołem funkcjonalnych wymagań, które organizują sposób zachodzenia interakcji pomiędzy członkami rodziny. Zaburzenie zaczyna rozwijać się kiedy struktura rodziny jest za mało elastyczna , uniemożliwia jej przystosowanie się do zmian rozwojowych lub wymogów otoczenia.
-zastosowanie w kurateli: kuratela to metoda indywidualnego i społecznego oddziaływania wychowawczego na nieletniego w warunkach naturalnego środowiska społecznego w celu doprowadzenia do poprawy i ukształtowania prawidłowych postaw i cech charakteru człowieka. Istotą jest stwarzanie i wdrażanie podopiecznego w coraz to nowe sytuacje uczące go i powodujące u niego zmiany w sferze systemu wartości, motywacji i postaw wobec innych ludzi. Oduczenie nieletniego zaspokajania swoich potrzeb w sposób społecznie nieakceptowany. Znaczenie ma indywidualne traktowanie każdego przypadku, gdyż każdy podopieczny jest inny i stanowi specyficzną osobowość.
-zastosowanie w zakładach poprawczych: Centralnym punktem zainteresowań jest traktowany indywidualnie wychowanek i jego osobowość. Podstawą oddziaływań jest poznanie wychowanka. W zakładzie zmierza się do ukształtowania warunków pozwalającym wychowankom na spontaniczne manifestowanie swych postaw i dążeń . Istotną sprawą jest stworzenie atmosfery bezpieczeństwa. Działanie polega więc na kontrolowaniu zachowań jednostki lub grupy społecznej i wykrywanie czynników powodujących niepokojące zmiany. W znacznej mierze opiera się na teorii uczenia się.
Tequila
Wysłany: Czw 20:09, 10 Maj 2007 Temat postu:
ej tego jest w pizde
o ku....a
Hrabina_AJ
Wysłany: Czw 17:57, 10 Maj 2007 Temat postu:
WPROWADZENIE
W celu zapoznania Czytelnika z historią resocjalizacji wykorzystam opracowanie autorstwa E. J. Dukaczewskiego (1990). O resocjalizacji w myśli pedagogicznej możemy, zdaniem tego Autora mówić, dopiero od końca XVI wieku. Do tego momentu przebywanie w więzieniu było przede wszystkim oczekiwaniem na wyrok. Za dokonane czyny przestępcze stosowano, w tym czasie, głównie karę śmierci. Rygoryzm moralny uwidaczniał się w drastycznych i okrutnych formach karania przestępców. Egzekucje miały najczęściej charakter publiczny, a wykonując wyrok śmierci łamano ludzi kołem, wbijano na pal, rozrywano końmi, zakopywano żywcem w ziemi, przypalano mieczem, palono na stosie, zrzucano z wieży zamkowej lub z innego wysoko położonego miejsca, wieszano, wrzucano do wielkiego pojemnika wypełnionego gorącym płynem, czy wreszcie ścinano głowy toporem na specjalnie przygotowanym pniu. Okrutne kary, o których mowa, stosowano wobec wszystkich grup wiekowych tj.: dzieci, młodzieży, dorosłych, starców obojga płci (zarówno kobiet/dziewcząt jak i mężczyzn/chłopców). W średniowieczu idea karania rozumiana była bardzo dosłownie, odwołując się do głęboko zakorzenionego w Starym Testamencie stereotypu kary i winy. W myśl tego stereotypu kara musi więc powodować możliwie największe cierpienie i być rozłożona w czasie. Tak więc często w średniowieczu uważano, że szybkie zadanie komuś śmierci nie stanowi właściwej kary. Prawdziwa kara powinna zatem polegać na poprzedzeniu zadania śmierci winowajcy odpowiednio długimi i ciężkimi torturami. Tak więc, o początku resocjalizacji, możemy, patrząc z perspektywy historycznej, mówić w momencie rozpoczęcia procesu polegającego na gruntownej rewizji takiego prymitywnego pojęcia kary (por. E. J. Dukaczewski, 1990). Kara nie może być tylko stosowana dla samego karania jako forma odwetu, zemsty (podejście tradycyjne), ale ma także wychowywać (podejście postępowe). I z taką metamorfozą (bliższą przesłaniu zawartemu w Nowym Testamencie) w rozumieniu kary przez sprawujących władzę spotykamy się dopiero w XVI wieku. Pod koniec XVI wieku powstaje pierwsze nowoczesne więzienie, opierające się na elementach natury wychowawczej. Więzienie zawiera dwie odmienne instytucje: domy poprawy i domy pracy przymusowej. Domy takie powstawały najszybciej w Anglii i Holandii, aby opanować rosnące wraz z szybkim rozwojem ekonomicznym tych krajów, plagi włóczęgów i żebraków, które powstały na skutek masowego rugowania chłopów z ziemi. Zakłady w Amsterdamie i w Birdewell w Anglii miały głównie na celu:
ukształtowanie nawyków o charakterze pracy przez zatrudnienie więźniów w zakładach mechanicznych;
wpajanie zasad moralnych (tzw. umoralnianie) za sprawą pastora i nauczyciela.
W związku z tym, że w zakładach amsterdamskich zauważono, że wspólne przebywanie ze sobą w tych samych celach niebezpiecznych zbrodniarzy z chłopcami o mniejszym "przestępczym stażu" nie prowadziło do dobrych rezultatów, w 1603 roku wybudowano oddzielny budynek dla młodzieży, w którym w nocy chłopcy przebywali oddzielnie, w dzień zaś wspólnie z innymi więźniami. Rozwiązanie, o którym mowa, dało początek więzieniu celkowemu, które w USA ukształtowało się jako system auburnski. Przykład amsterdamski wykorzystały inne miasta holenderskie i hanzeatyckie miasta niemieckie, pozostające w stosunkach handlowych z Amsterdamem, w tym także należący do Hanzy Gdańsk.
SYSTEMY RESOCJALIZACJI NA PRZESTRZENI DZIEJÓW
Mam tutaj na myśli systemy takie jak (por. E. J. Dukaczewski, 1990):
System celkowy
System progresywny i system regresywny
System rodzinny
System republik i wiosek dziecięcych
Ad)1 Wielkim propagatorem tego systemu był Anglik J. Howard, który zwracał uwagę na to, iż ówczesne więzienia pełniły w znacznym stopniu funkcję demoralizacyjną. W związku z tym Howard nawoływał do zaprzestania dotychczasowych sposobów traktowania więźniów i postulował wykonywanie kary pozbawienia wolności według systemu celkowego. Najważniejsze tezy zawarte w głoszonej przez niego ideologii to:
nie powinno stosować się kar, które odbierają skazanemu nadzieję powrotu do życia w społeczeństwie;
powinno się w więzieniach prowadzić kształcenie umysłowe i wychowanie religijne;
powinno się w więzieniach wykonywać pracę społeczno użyteczną,
powinno się w więzieniach stosować odosobnienie skazanych;
powinno się zwalniać przed terminem więźniów pracowitych i wykazujących poprawę
Ważnym faktem w procesie kształtowania się systemu celkowego było ukazanie się w USA dokumentu o nazwie Kwakrowska "Karta Penna", który jak na owe czasy (1682 r.) był bardzo postępowy.
Informacje na temat tego, kim byli Kwakrzy, Czytelnik może znaleźć na moich innych witrynach internetowych. W tym miejscu tylko należy stwierdzić, iż Kwakrzy, podobnie jak np. Menonici, którzy pojawili się wczesniej, należą do tych protestanckich grup wyznaniowych, które przy interpretacji Biblii większą moc sprawczą przypisują ideologii zawartej w Nowym Testamencie i stanowią nieliczne tzw. Kościoły Pokoju w Chrześcijaństwie, gdyż zawsze propagowały absolutny pacyfizm. Głoszenie zasady bezwzględnej dezaprobaty dla służby wojskowej było zawsze, w szczególności w Europie, prawnie piętnowane przez instytucje państwowe i kościelne. Stąd Kwakrzy (wyznawcy byli pochodzenia niemieckiego - prekursorzy tej sekty pochodzą z okolic Krefeld w Niemczech i angielskiego - np. założycielem grupy był Anglik G. Fox a wielkim jej entuzjastą Penn) oraz Menonici (wyznawcy poglądów Menno Simonsa, który na początku Reformacji był wielkim zwolennikiem Marcina Lutra, wywodzą się z Holandii, Niemiec i Szwajcarii, czasami z Francji, gdzie łączyli się z Hugenotami, czyli wyznawcami kalwinizmu we Francji) byli prześladowani w Europie przez zinstytucjonalizowane Kościoły i wielu z nich osiadło w USA w stanie Pensylwania (głównie Kwakrzy i Menonici), Rosji (tylko Menonici), a także w Polsce (tylko Menonici). Należy w tym miejscu podkreślić fakt, iż Menonici zachowali swoją dużą odrębność. Menonici wyznają tylko dwa sakramenty (chrzest dorosłych i Eucharystię) oraz mówią językiem Platt Deutsch, czyli językiem dolnoniemieckim tj. najczystszą odmianą niemieckiego. Współcześnie prowadzą aktywną działalność misyjną np. jako nauczyciele, pastorowie, tłumacze w Paragwaju, czy też na Ukrainie. W Polsce z tradycji menonickiej czerpią Kościół Chrześcijan Baptystów i Kościół Metodystyczny. Kwakrzy zas nie wyznają żadnych sakramentów, i tym względzie, są chyba najbardziej postępową grupą protestancką.
Tak więc w kwakrowskim dokumencie Penna utrzymano karę śmierci, ale tylko za zabójstwo oraz dopuszczono możliwość, co było czymś zupełnie nowatorskim, zamiany kar cielesnych i więzienia na ciężką pracę. Penn, okazywał w swoim dokumencie łaskę wszędzie tam, gdzie było to, jak twierdzi E. J. Dukaczewski (1990) tylko możliwe oraz dawał szansę rehabilitacji przestępcom. Postulował również zamianę więzień na domy pracy i prowadzenie nauki zawodu w celu powstrzymywania ludzi od wkraczania na drogę przestępczą. Ponadto Penn w swoim dokumencie zawarł następujące postulaty:
umożliwienie wszystkim więźniom wykupienia za kaucją;
umożliwienie starania się o odszkodowanie bezprawnie (pomyłkowo) uwięzionym;
wolne od opłat za wyżywienie i noclegi więzienia;
umożliwienie oddania dóbr i ziemi przestępców pokrzywdzonym i zapewnienie w ten sposób odszkodowania za poniesione straty;
polecenie miastom, by zapewniły domy (więzienia) zamiast karania dybami, pręgierzem itp.
Po śmierci Penna reformą więziennictwa zajęli się: Benjamin Franklin i Benjamin Rush (działacz społeczny i psychiatra - jego podobizna widnieje na okładce kolejnych podręczników DSM, wydawanych przez Amerykańskie Towarzystwo Psychiatryczne). W efekcie w USA wyłoniły, pod wpływem ograniczania kary śmierci i religijnej doktryny Kwakrów, dwa systemy penitencjarne:
pensylwański;
auburnski
Doktryna Kwakrów miała głównie na celu wprowadzenie osamotnienia celkowego, gdyż chroniło ono zarówno przed ujemnym wpływem bardziej moralnie zepsutych więźniów jak i umożliwiało dokonywanie refleksji nad winą, co miało powodować skruchę i odrodzenie moralne (E. J. Dukaczewski, 1990). System pensylwański w odróżnieniu od auburnskiego opierał się na bezwzględnej izolacji społecznej więźnia (np. w więzieniu w Filadelfii stanowiącym przykład systemu pensylwańskiego nie było Kaplicy, pokoju do nauki, wydzielonych miejsc pracy, stołówki. Więźniowie wykonywali pracę oraz jedli w swoich celach, pozbawiono ich kontaktów z przyjaciółmi, krewnymi i pozostałymi skazanymi.). W systemie auburnskim natomiast więźniowie mogli korzystać z posług religijnych oraz uczyć się czytać, pisać i wykonywać operacje matematyczne (por. E. J. Dukaczewski, 1990).
Współcześnie odosobnienie znajduje zastosowanie w skrajnych sytuacjach (jako surowa kara dyscyplinarna, gdy zwykłe metody oddziaływania nie wystarczają (S. Śliwowski za: E. J. Dukaczewski, 1990).
Ad)2
W systemie progresywnym według W. Croftona koncepcja wykonywania kary pozbawienia wolności przewidywała trzy fazy:
Faza I - Skazani poddawani są surowemu reżimowi. Dzieli się na dwa okresy: 1) okres, w którym skazani otrzymywali nudne i męczące prace w swoich celach 2) okres, w którym warunki odbywania kary były nieco łagodniejsze; więźniowie otrzymywali lepsze jedzenie, bardziej interesującą pracę; nie obowiązywało odosobnienie w czasie pracy, nauki, nabożeństw i wieczorów dyskusyjnych.
Faza II (główna) - więźniowie wykonywali ciężkie prace, najczęściej publiczne i na świeżym powietrzu. Noc spędzali pojedynczo w specjalnie przeznaczonych na ten cel boksach. Czas trwania tej fazy to około połowa całej kary.
Faza III - kara odbywana była w warunkach rozluźnionego reżimu. Więzień przebywał w zakładzie bez murów, gdzie strażnicy nie byli uzbrojeni. Więźniowie otrzymywali za wykonaną pracę większe wynagrodzenie. Faza ta kończyła się zwolnieniem warunkowym. Gdy osadzony pilnie pracował i zachowywał się nienagannie, każda z faz mogła ulec skróceniu. Gdy nie dostrzegano postępów w zachowaniu, to cofano więźnia do fazy poprzedniej, pozbawiając go w ten sposób możliwości wcześniejszego wyjścia z zakładu w trybie warunkowego zwolnienia lub nawet oddalając zwolnienie na czas późniejszy (A.Lewicki, L.Paryzek, B.Waligóra za: E. J. Dukaczewski, 1990).
Podejście progresywne miało na celu stopniową poprawę losu skazanych w zależności od długotrwałości pobytu w więzieniu i wykazanej poprawy. System progresywny ulegał różnorodnym przeróbkom i modyfikacjom, co świadczyło o jego wychowawczych wartościach i o znacznym postępie w sposobie wykonywania kary.
System regresywny zaś był odwróceniem progresji, gdyż według jego założeń więźniowie otrzymywali bezpośrednio po przyjęciu klasę najwyższą ze wszystkimi możliwymi ulgami. W razie złego sprawowania byli degradowani stopniowo do klas niższych z możliwością awansu do poprzedniego poziomu w razie poprawy. Przyjmowanie nowo przybyłego więźnia do klasy najwyższej miało taką dodatnią stronę, że łagodziło gwałtowny przeskok z lepszych warunków wolnościowych do gorszych - więziennych, dzięki czemu unikano nagłych wstrząsów i reakcji na sytuację izolacji. Ujemną stroną było natomiast ograniczenie oddziaływania wychowawczego, gdyż więźniowie byli pozbawieni dostatecznie silnych bodźców w kierunku dążenia do poprawy. W tej fazie odbywania kary nie groziło oczywiście (w tym stopniu, co przy progresji) zmaterializowanie pobudek dobrego postępowania, gdyż można było apelować do wyższych uczuć więźniów, do ambicji i honoru. W fazie drugiej przy degradacji pojawiały się znowu zwykle motywy działania, jak przy systemie progresywnym. System regresywny był krytykowany i uznawano go za zwyrodnienie systemu progresywnego i jego nielogiczną antytezę (L. Rabinowicz za: E. J. Dukaczewski, 1990). Pogląd ten jest dyskusyjny. W systemie progresywnym można mówić o mechanizmie regresji, jaka miała z pewnością miejsce przy degradacji do klasy niższej, a także odwrotnie - można mówić o progresji w systemie regresywnym, gdyż więzień po degradacji był zmuszony wspinać się do warunków lepszych - utraconych, których znaczenia należycie nie doceniał. Mając na względzie powyższe aspekty, nie należy wykluczać, iż system regresywny można zastosować do więźniów mniej zdemoralizowanych, po raz pierwszy karanych, których nie ma potrzeby poddawać skomplikowanemu systemowi progresywnemu, zalecającemu rozpoczynanie kary od najgorszych warunków, co w stosunku do tej najlżejszej kategorii więźniów nie jest uzasadnione (M. Czerwiec za: E. J. Dukaczewski, 1990).
Przykładem zakładu, w którym zastosowano system progresywny jest amerykańskie reformatorium z XIX wieku w Bostonie, którego kierownikiem był duchowny protestancki E.M.P. Wells. Stworzony przez niego system progresywny obejmował sześć stopni: trzy złe i trzy dobre. Dla każdego z nich ustalono przywileje i ograniczenia.
Pierwszy zły stopień - skłonni do złego prowadzenia się: żadnych zabaw, rozmowy dozwolone tylko z członkami tego samego stopnia i jeśli to jest potrzebne - z towarzyszami pracy; zakaz wchodzenia do pokoju kierownika; pozbawienie praw wyborczych.
Drugi zły stopień obejmował tych, którzy z reguły źle się prowadzili. Stosowano wobec nich wszystkie ograniczenia pierwszego stopnia; zakaz rozmów z innymi wychowankami, chyba też tego wymagała wykonywana praca; zakaz zwracania się do kierownika bez wyraźnego pozwolenia; pozbawienie zwykłego miejsca i stały nadzór; pozbawienie ciastek, łakoci itp.
Trzeci zły stopień dla tych, którzy z reguły źle się prowadzili, obejmował: wszystkie ograniczenia pierwszego i drugiego stopnia w zakresie pożywienia - chleb i woda oraz obowiązek noszenia specjalnej odznaki i przebywania w miejscu odosobnionym.
Trzeci dobry stopień dla tych, którzy chcą się dobrze prowadzić dawał: wszystkie uprawnienia, jakie mają zaliczeni do złych stopni; prawo wyjścia do miasta w towarzystwie tzw. monitora (forma opiekuna) po zdobyciu 25 marek za dobre sprawowanie; możność spaceru po terenie zakładowym w towarzystwie monitora; prawo wstępu do czytelni i sali gimnastycznej; korzystanie ze zezwoleniem z książek i pism w sali zebrań; prawo wyboru przy obsadzaniu funkcji.
Drugi dobry stopień, dla starających się z reguły dobrze prowadzić obejmował: uprawnienia wszystkich poprzednich stopni; prawo wyjścia do miasta bez monitora po trzykrotnym zdobyciu 25 marek za dobre sprawowanie; zabieranie książki z czytelni; bez specjalnego pozwolenia korzystanie z pism w sali zebrań; pierwszeństwo we wszystkich innych sprawach przed wychowankami niższych stopniu.
Pierwszy stopień dla tych, którzy z reguły stale dobrze się sprawowali, pozwalał korzystać ze wszystkich uprawnień poprzednich stopni; spacerować bez monitora poza obrębem zakładu; bez specjalnego zezwolenia wchodzić do swego pokoju, a w razie potrzeby również do jadalni; bez zezwolenia opuszczać swoje miejsca podczas zebrania; swobodnie korzystać z pokoju mieszkalnego (świetlicy); w razie potrzeby powierzono im ważniejsze klucze; w zwykłych przypadkach mogli się zobowiązać słowem honoru; ich urodziny były uroczyście obchodzone; mogli nosić cywilne ubranie (ubranie zakładowe: prosta niebieska kurtka i białe spodnie). Ponadto pierwszy stopień w tych samych warunkach dawał pierwszeństwo przed innymi stopniami.
Awans z najniższych stopni złych był łatwy, natomiast coraz trudniejszy do wyższych stopni dobrych. Przydziału do poszczególnych stopni dokonywała sama młodzież. Każdy wychowanek miał w księdze sprawowania swoje konto dobrych i złych marek. Wieczorem na zebraniu każdy wydawał o sobie opinię i wyrok, korygowany niekiedy przez zebranych. Żadnemu wychowankowi nie wolno było donosić na innych z wyjątkiem przypadków, gdy uczynić to nakazywało sumienie. Kto szczerze przyznał się do popełnionego wykroczenia, nie był karany.
Ad)3
Zwany jest także kierunkiem szwajcarskim, gdyż miał szczególnie wielu zwolenników w Szwajcarii. Tam powstała pierwsza placówka (Zakład w Hofwyl w kantonie Argowia) oparta na zasadach życia rodzinnego (1810 r.) Hrabia Filip E. Von Fellenberg, założył tę placówkę w swoim majątku. Jego zakład był przeznaczony głównie dla skrajnie biednych dzieci, ujętych przez policję za włóczęgostwo, żebractwo, a także dla dzieci pochodzących z tzw. "dobrych domów" zepsutych brakiem zainteresowania lub rozpieszczonych przez rodziców oraz opuszczone sieroty. Pierwszym kierownikiem tego zakładu w latach 1810 - 1833 był młody nauczyciel Jan Jakub Wehrli. Przebywał stale, dzień i noc, ze swymi wychowankami i dzielił z nimi pracę, pożywienie, zabawy, a nawet ubranie. Przed pracą i podczas niej udzielał chłopcom nauki, najczęściej w formie rozmów w związku z wykonywaną pracą. Nauka obejmowała: czytanie, pisanie, rysunki, śpiew, ćwiczenia w mówieniu, geometrię, przyrodę, technikę z nauką rzemiosła, geografię i historię kraju ojczystego oraz religię i zasady moralności. W końcowym stadium rozwoju zakładu Wehrli oparł się na znanym już w ówczesnych szkołach systemie "monitorów". Gdy liczba wychowanków zwiększyła się znacząco (było ich 40) wychowanie zostało tak przez niego zorganizowane, że każdy chłopiec do 15 roku życia był poddany nadzorowi starszego. W chwili gdy wychowanek ukończył 15 lat, mógł zostać sam "bratem - opiekunem". Jeśli jednak jego postępowanie było tego rodzaju, że funkcji tej nie mógł pełnić, to jej nie otrzymywał i sam nadal zostawał pod opieką. Przydział młodszych chłopców pod opiekę starszych odbywał się przez losowanie. W celu wyeliminowania jednostronności i niesprawiedliwości, tak zorganizowana opieka zmieniała się co kwartał. Troska brata - opiekuna dotyczyła: higieny osobistej, gospodarowania pieniędzmi, pomocami szkolnymi, zachowania wychowanka. Idea Wehrliego o konieczności stworzenia dziecku wykolejonemu warunków i ciepła rzeczywistej rodziny rozszerzyła się poza granice Szwajcarii (E. J. Dukaczewski, 1990).
Ad)4
Republiki młodzieżowe organizowano na zasadach całkowitej samodzielności i inicjatywy samej młodzieży. Koedukacyjna Republika Młodzieży Wykolejonej we Freeville w USA przyjęła 2 podstawowe założenia organizacyjne:
zupełna wolność;
praca.
We wstępnym okresie istnienia republiki następstwem tych założeń były liczne ucieczki wychowanków. Później pomysłodawca republiki we Freeville W. George zdołał wprowadzić w życie całkowity samorząd a odpowiedzialność za opinię republiki przeniósł na samych wychowanków. Tego rodzaju rozwiązanie obniżyło liczbę ucieczek, a nieletni poczuli się "obywatelami" republiki i zamierzali udowodnić, że pomimo, iż możliwe jest naruszenie prawa i uczynienie przykrości, to niekoniecznie trzeba być przestępcą, czy też złym człowiekiem. W celu nadania tej odpowiedzialności prawdziwej wymowy, George pozwolił wychowankom wybrać sobie takie formy współżycia i wypróbować je, jakie by im najbardziej odpowiadały. Stanął sam na uboczu jako życzliwy doradca i przywódca.
W taki sposób w republice powstała następująca struktura organizacyjna:
Legislatywa.
Egzekutywa.
Sądownictwo.
Ad)1 Prawo wydawania ustaw należało do zebrania gminnego, w którym brali udział wszyscy obywatele republiki mający 16 lat i więcej. Zebranie to odbywało się raz w miesiącu. Prawo veto miał dyrektor, chociaż nigdy nie robił z niego prawie nigdy użytku. Przyjęto dwa bardzo ważne prawa, obowiązujące wszystkich obywateli republiki: zakaz palenia tytoniu i przedłużenie obowiązku szkolnego do 21 roku życia, z którego zwolnić mógł tylko dyrektor.
Ad)2 Należała do gabinetu, wybieranego na 1 rok przez zgromadzenie gminne. Gabinet składał się z prezydenta, wiceprezydenta, sekretarza stanu i sekretarza skarbu. Gabinet mianował pozostałych urzędników republiki: sędziów, prokuratora, policjantów i strażników więziennych.
Ad)3 Władza sądowa była całkowicie w rękach wychowanków, zaś dorośli pracownicy zakładu powoływani byli do zwykłych czynności sądowych w charakterze rzeczoznawców. Sąd wymierzał kary pieniężne i karę pozbawienia wolności do 3 miesięcy. Więźniowie musieli wykonywać przymusowe roboty. Skąpe wyżywienie, ścisłe milczenie oraz kary fizyczne to formy sankcji prawnych.
Gospodarcza organizacja placówki: Wychowankowie sami się utrzymywali, uprawiali ziemię, budowali nowe domy, uczyli się rzemiosła i organizowali warsztaty. Nie zmuszano nikogo do wykonywania danego zawodu, każdy wybierał zajęcie według własnych uzdolnień, upodobań i możliwości zarobkowych. Za prace wynagradzano wychowanków w specjalnej aluminiowej monecie, którą następnie opłacali wszystkie koszta związane z pobytem w zakładzie. Wychowanków traktowano jak ludzi dorosłych. Mieszkali najczęściej w małych jednopiętrowych domkach, kierowanych przez osoby dorosłe zwane "matkami domu". Organizacja domów przypominała strukturę pensjonatów. Matka domu ustalała dowolnie porządek i wysokość opłaty za utrzymanie. W domu było od 12 do 15 wychowanków. Obywatele nie nosili żadnych mundurów, lecz mieli własne ubrania, które kupowali w domu towarowym republiki.
Przykładem realizacji idei republiki jest system wychowawczy A. Makarenki. Był oparty na założeniu, że wszechstronny rozwój może człowiek osiągnąć tylko w kolektywie. Istotą jego systemu było wychowanie przez pracę i do pracy. Koloniści pracując na roli, w warsztatach przemysłowych, w fabryce znajdowali radość, zapominali o przestępczej przyszłości, odzyskiwali poczucie własnej wartości. Zdobywając nowe doświadczenia życiowe uczyli się podporządkowywać interesy osobiste wymaganiom dobra ogólnego. To, co spotkało się z największą krytyką w tym systemie, to jego "militaryzacja" i "koszarowość" (por. E. J. Dukaczewski, 1990). Makarenko uznał, że aby wychować mocnego, odpornego psychicznie i nie unikającego żadnej pracy człowieka, należy wprowadzić wojskowe formy życia zbiorowego. Tak więc, podzielono wychowanków na oddziały z dowódcami na czele, stałe i "robocze", czyli czasowe do wykonania określonych zadań. Życie było sterowane przez radę dowódców. Ich funkcje czasami pełnili wychowankowie. Pomimo, że system, o którym mowa był silnie krytykowany ze względu na jego totalitarny charakter, to jego założenia znalazły zastosowanie w wielu później powstałych placówkach resocjalizacyjnych (P. Suchan za: E. J. Dukaczewski, 1990).
SYSTEMY WYCHOWANIA RESOCJALIZUJĄCEGO WEDŁUG CZ. CZAPÓWA (1980)
System dyscyplinarny i progresywny
System socjopedagogiczny i indywidualny
System homogeniczny i komplementarny
Ad)1 W obrębie tak nazwanego systemu oddziaływań przez Cz. Czapówa mamy do czynienia z niejako dwoma podsystemami:
Podsystemem dyscyplinarno-izolacyjnym - polegającym na całkowitym podporządkowaniu objętych nim jednostek rygorowi narzuconemu przez dyscyplinę oraz na odizolowaniu ich od wpływu czynników spoza środowiska zakładu poprawczego. W szczególności w tym drugim przypadku system ten przypomina system celkowy, który hołdował zasadzie całkowitego odosobnienia więźnia (por. E. J. Dukaczewski, 1990).
Podsystemem progresywnym - w którym na czoło wysuwa się dyscyplina opierająca się na swoistych zewnętrznych nagrodach (Cz.Czapów, 1980). Otrzymują je skazani np. w formie przywilejów w zależności od tego, do których dobrych stopni ze względu na sprawowanie przynależą (por. E. J. Dukaczewski, 1990).
Cz.Czapów nie wymienia systemu regresywnego, będącego przeciwieństwem progresji, ale być może wynika to z faktu, że poglądy na temat systemu regresywnego są wysoce kontrowersyjne (por. E. J. Dukaczewski, 1990).
I na zakończenie jeszcze ważna konkluzja. W systemie dyscyplinarnym i progresywnym, jak pisze Cz. Czapów (1980) centralną pozycję zajmuje dorosły szef grupy a jego pozycja opiera się na formalnej władzy, która określa zależność wychowanka od wychowawcy.
Ad)2 W systemie tym centralna pozycja wychowawcy opiera się na strukturze nieformalnej, a jest przy tym zależnością ze względu na zbiorowość społeczną. System ten w zasadzie odpowiada założeniom systemów republik młodzieżowych i wiosek dziecięcych. Hołdował on zasadom samorządności, autonomii, czy też wewnątrzsterowności wychowanków, dzięki czemu umożliwiał indywidualny rozwój osobowości, ale nie pomijał przy tym terapeutycznej wartości interakcji społecznych z grupą/kolektywem (psychoterapia indywidualna i grupowa).
Ad)3 System ten nie ma odpowiednika w "historycznej klasyfikacji systemów resocjalizacyjnych" E. J. Dukaczewskiego (1990). Został wyodrębniony ze względu na problem różnorodności przypadków zaburzeń wśród młodzieży społecznie wykolejonej (M. Grzegorzewska za: Cz.Czapów, 1980). Hołdując założeniom tego systemu tworzono zakłady resocjalizujące młodzież, tak by funkcje wychowawcze pełnione w ich obrębie wynikały z właściwej diagnozy psychopedagogicznej. Diagnoza ta winna być na tyle trafna i rzetelna, by umożliwić efektywną selektywność zaburzeń, na które winno się oddziaływać w ramach systemu. W tym systemie do grup wychowawczych zalicza się młodzież w zależności od diagnozy indywidualnego przypadku tj. umieszczając wychowanków w miarę homogenicznej pod względem stopnia wykolejenia społecznego oraz zaburzeń osobowościowych i emocjonalnych (czyli odmiany niedostosowania społecznego) grupie. Indywidualne zaburzenie stanowi także wyznacznik dla określonego sposobu oddziaływania opartego na założeniach, wszystkich, zaprezentowanych wyżej systemów. System komplementarny zakłada niedoskonałość wszystkich systemów resocjalizacyjnych i jest zarazem eklektycznym, gdyż według jego założeń w każdym z systemów można znaleźć coś wartościowego. Dobór technik wychowawczych i strategii resocjalizacyjnych zależy od specyfiki wychowanka i grupy wychowawczej cechującej się względnym podobieństwem indywidualnych zaburzeń wychowanków (por. Cz. Czapów, 1980).
Wydaje się, że pomimo podstawowego zarzutu, który głosi, iż w pracy wychowawczej z młodzieżą uczestniczącą w procesie resocjalizacji nie powinno się ignorować wpływu całej zbiorowości zakładowej oraz, że opieranie się na grupach homogenicznych stwarza niebezpieczeństwo dezintegracji tej zbiorowości, system homogeniczny i komplementarny jest najbardziej korzystnym rozwiązaniem w resocjalizacji.
SYSTEMY I MODELE RESOCJALIZACYJNE WEDŁUG K. POSPISZYLA (1990) - PRÓBA KLASYFIKACJI
Syntetycznej próby klasyfikacji systemów i modeli resocjalizacyjnych w oparciu o bogatą, głównie angloamerykańską literaturę, dokonał K. Pospiszyl (1990).
Autor ten zauważa, iż klasyfikując różne metody i sposoby oddziaływań resocjalizacyjnych mamy zawsze do czynienia z dwoma szerokimi płaszczyznami, które stanowią:
Sposób traktowania przestępcy ze względu na przesłanki przyjmowane przez dany kierunek myślenia psychologicznego;
Aspekty wynikające z praktycznego stosowania różnych metod i sposobów postępowania z jednostkami wykolejonymi.
Na podstawie analizy literatury poświęconej resocjalizacji wymienia się dwa główne kierunki myślenia:
Psychoanalizę, której źródłem są praktyki magiczno-religijne;
Behawioryzm. której źródłem jest laboratorium (J.D. Frank za: K. Pospiszyl, 1990).
T. Ayllon i M.Milan (za: K.Pospiszyl, 1990) wyróżniają 2 systemowe podejścia do zaburzeń w zachowaniu, które nazywają "inspirującymi modelami":
Model choroby psychicznej - według jego założeń wszelkie formy zachowania dewiacyjnego i przestępczego są rodzajem choroby. Tak więc, aby ją wyleczyć, trzeba ją dokładnie poznać (objawy i ich przyczyny) a następnie należy znaleźć odpowiednie środki prewencyjne i lecznicze.
Model behawioralny - zachowanie przestępcze, dewiacyjne jest normalną formą reakcji na nieprawidłowe warunkowanie, stąd resocjalizacja polegać ma na "przewarunkowaniu", tzn. na stworzeniu społecznego systemu nagradzania (i tym samym wzmacniania) takich cech, które są pozytywne ze społecznego punktu widzenia.
Ten drugi model wyłonił się jak pisze K. Pospiszyl (1990) w opozycji do psychiatrycznego ujęcia zaburzeń zachowania, na fali tzw. antypsychiatrii. Autorzy tego podejścia są przekonani o jego innowacyjności i oryginalności, a nie jest ono niczym nowym (por. K. Pospiszyl, 1990). Dla uzasadnienia tej tezy K. Pospiszyl pisze: "autorzy tego podejścia głoszą wcale nie nową (wbrew ich przekonaniu o pionierskości swego podejścia) ideę konieczności przekierowania nacisków oddziaływań resocjalizacji ze sfery intrapersonalnej na interpersonalną, czyli zamiast poprawiać człowieka "od wewnątrz" należy uzdrowić jego stosunki z innymi ludźmi" (K. Pospiszyl, 1990).
Niezwykłą pracę nad systematyką oddziaływań resocjalizacyjnych wykonał K.Juul, który dokonał przeglądu istniejącej wiedzy na przestrzeni 200 lat na temat modeli psychokorekcyjnych, mających zastosowanie w pracy z dziećmi "trudnymi" i przestępczymi (por. K. Pospiszyl, 1990). Pogrupował te oddziaływania w obrębie 9 modeli:
Model rozwojowy - dziecko wraz z rozwojem psychospołecznym przechodzi przez okresy krytyczne, w których są one podatne na różnego rodzaju odchylenia od normy w zakresie równowagi emocjonalnej i podatności na przestępstwa. Zadanie resocjalizacji to: pomoc w przezwyciężaniu tych kryzysów.
Model psychodynamiczny - zaburzenia w relacjach interpersonalnych prowadzą do zaburzeń osobowości przez niezaspokojenie potrzeb psychicznych, zaburzenia równowagi procesów emocjonalnych. Zadanie resocjalizacji to uwrażliwianie osób znaczących w życiu dziecka w kierunku zwracania uwagi na potrzeby procesów emocjonalnych, których zaspokojenie zapewnia właściwy rozwój i dojrzałość społeczną.
Upośledzenia uczenia się - u podłoża tego modelu leżą dwie przesłanki: a) neurologiczne dysfunkcje hamują dojrzałe społecznie i emocjonalnie reakcje dziecka; b) nieumiejętność przyswojenia sobie wielu sposobów zachowania powoduje u dziecka poczucie niższości prowadząc w konsekwencji do wzrostu agresji i innych zaburzeń w zachowaniu. Środki zaradcze: intensyfikacja procesu uczenia się i dostosowywanie go do indywidualnych możliwości danego dziecka. W tym miejscu, należy zastanowić się, czy Juul, czego nie wiem, użył w tym kontekście określenia angielskiego "learning disabilities". O ile miało to miejsce, to moim zdaniem, z całym szacunkiem dla ogromnej wiedzy Profesora K. Pospiszyla, lepiej było, przy tłumaczeniu posłużyć się polskim określeniem "trudności w uczeniu się". Trudności w uczeniu się dotyczą wielu różnych, ważnych z punktu widzenia funkcjonowania psychospołecznego jednostki aspektów takich jak: czytanie, pisanie, poprawna pisownia, rozumowanie, matematyka, mówienie, a są przypuszczalnie wynikiem różnych mikrodysfunkcji w obrębie centralnego układu nerwowego i tkwią wewnątrz jednostki. Mogą one współwystępować także z zaburzeniami emocjonalnymi i mogą prowadzić do zaburzeń w kompetencji społecznej, w tym niskiego poczucia własnej wartości (por. P. Gindrich, 2002). Tak więc mając na względzie powyższe fakty, można uznać, iż model, o którym mowa, przypuszczalnie dotyczy udziału trudności w uczeniu się w genezie zaburzeń emocjonalnych i zachowania.
Strategie modyfikacji zachowania - wychodzą z założenia, że wszelkie zachowania, zarówno dobre jak i złe są wyuczone, stąd też korekta nieodpowiedniego zachowania musi polegać na zmianie wzmocnień na takie, które nagradzać będą zachowanie pożądane a karać niepożądane.
Podejście medyczne i biofizyczne - wszelkie zaburzenia w zachowaniu wynikają albo z chorób i uszkodzeń systemu nerwowego lub też z takiego trybu życia, co powoduje zmiany w reakcjach nerwowych (nieodpowiednia dieta). Środki zaradcze: leczenie i przestrzeganie higieny w życiu codziennym.
Model ekologiczny - wszelkie postacie zaburzeń zachowania wypływają z niedostosowania dziecka do otoczenia. Środki zaradcze: zmiana zarówno dziecka niedostosowanego jak i jego otoczenia, w którym żyje, po to, by poprawić, pogłębić i uczynić bardziej harmonijnym związki między otoczeniem i dzieckiem.
Podejście kontrkulturowe - główne przyczyny negatywnego zachowania się wynikają z wadliwości instytucji społecznych odpowiedzialnych za wychowanie młodzieży. Instytucje te zabijają swoją bezdusznością, sztywnością i skłonnością do uniformizacji i "uschematowienia". Zadaniem wychowania jest uchronienie dziecka od ogłupiających i wypaczających kreatywność jego umysłu "opresyjnych" instytucji wychowawczych i pozwolenie dziecku na zbliżony do naturalnego, jak najmniej skrępowany rozwój.
Model transcendentalny - polega na głębokim przekonaniu, że natura człowieka jest z istoty swej dobra i mądra, należy jednak wzbudzić tkwiące w niej możliwości, których uśpienie spowodowało różnego rodzaju zaburzenia w zachowaniu. Środki zaradcze: komuny terapeutyczne.
Model psychoedukacyjny - zawiera syntezę wielu strategii wychowawczych i różnych filozofii na temat rozwoju. Środki zaradcze: czerpanie z doświadczeń dziecka, które mają zmierzać do poprawy jego zachowania (K. Juul za: K. Pospiszyl, 1990).
LITERATURA:
Cz. Czapów: Wychowanie resocjalizujące. Elementy metodyki i diagnostyki. PWN Warszawa 1980.
E. J. Dukaczewski: Z historii instytucji i koncepcji resocjalizacyjnych w Europie i USA (w
K. Pospiszyl (red.): Resocjalizacja nieletnich. Doświadczenia i koncepcje. WsiP Warszawa 1990, s. 15-43.
P. Gindrich: Funkcjonowanie psychospołeczne uczniów dyslektycznych. UMCS Lublin 2002.
K. Pospiszyl (red.): Resocjalizacja nieletnich. Doświadczenia i koncepcje. WsiP Warszawa 1990.
Dejwid
Wysłany: Czw 9:42, 10 Maj 2007 Temat postu:
mam swoich ludzi...
AnieK
Wysłany: Czw 8:21, 10 Maj 2007 Temat postu:
skad ty to masz?
Dejwid
Wysłany: Czw 8:13, 10 Maj 2007 Temat postu:
nie ma dobrze
jak nie jestem przecież sam
Forum Grupa Trzymająca Władzę Strona Główna
»
Archiwum
» Napisz odpowiedź
Skocz do:
Wybierz forum
Na tapecie
----------------
Ogłoszenia i informacje
Nasze sprawy
----------------
Na uczelni
Egzaminy
Ściągi, gotowce, referaty
Imprezy i wyjazdy
urodziny
Hyde park
----------------
Rozrywka
Palące sprawy
Prywatnie
Kultura
Linkownia
teraz i tu
Archiwum
----------------
Archiwum
fora.pl
- załóż własne forum dyskusyjne za darmo
Powered by
phpBB
© 2001, 2002 phpBB Group ::
FI Theme
Wszystkie czasy w strefie EET (Europa)
Regulamin